Wyszukaj w serwisie
Goniec.pl > Finanse > Te osoby mogą mieć wyższą emeryturę. Wystarczy spełnić określone warunki
Ada Rymaszewska
Ada Rymaszewska 30.05.2024 13:22

Te osoby mogą mieć wyższą emeryturę. Wystarczy spełnić określone warunki

koperta pieniądze
Fot. materiały własne

Niektórzy Polacy mają szansę na podwyższenie swojej emerytury. Chodzi o te osoby, które przez co najmniej 15 lat wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Na liście zawodów uprawnionych do zwiększenia kapitału początkowego znajduje się niemało pozycji, nawet tych nieoczywistych. Kto więc może dostać rekompensatę z ZUS? Wyjaśniamy nie tylko tę kwestię, ale i to, jak obliczyć wysokość rekompensaty.

Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

O rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach mogą ubiegać się osoby, które nie wnioskowały przedtem o wcześniejszą emeryturę. Stanowi ona wówczas część kapitału początkowego i razem z nim jest waloryzowana, zwiększając podstawę obliczenia emerytury.

Portal Interia zwraca przy tym uwagę, że nie jest to samoistne świadczenie pieniężne, ale odszkodowanie za utratę możliwości prawa do wcześniejszej emerytury w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez osoby, które prawomocną decyzją nie otrzymały emerytury pomostowej.

Prawo do rekompensaty mają ci, którzy przed 1 stycznia 2009 r. pracowali w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w pełnym wymiarze czasu przez co najmniej 15 lat. Muszą oni wystąpić z wnioskiem o emeryturę będąc w powszechnym wieku emerytalnym, a do wniosku dołączyć świadectwo pracy lub zaświadczenie potwierdzające zaistniałe fakty.

Nie żyje 14-latek, nagle osunął się na ziemię. W akcji śmigłowiec LPR

Jak obliczyć wysokość rekompensaty z ZUS?

To, ile beneficjent otrzyma w ramach rekompensaty za pracę w szkodliwych warunkach lub o szczególnym charakterze, zależy od stażu ubezpieczeniowego. Liczą się wówczas okresy składkowe i nieskładkowe sprzed 1 stycznia 2009 r. Poza tym, ważne jest jeszcze to, przez jaki czas emeryt wykonywał wspomnianą pracę oraz obniżony wiek emerytalny dla konkretnego rodzaju pracy i wiek, który osiągnęliśmy 31 grudnia 2008 r.

ZOBACZ: Lepiej sprawdzać konto w najbliższych dniach. Wielu Polaków otrzyma spory przelew z ZUS

Mając wszystkie dane, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oblicza kwotę rekompensaty wg wzoru 64,32 x K x X. K oznacza wtedy kwotę emerytury “hipotetycznej” obliczonej w decyzji o ustaleniu kapitału początkowego, a X - współczynnik określający, jaką część wymogów do wcześniejszej emerytury spełniła osoba do 31 grudnia 2008 r.

Obliczona w ten sposób kwota rekompensaty jest następnie dodawana do wartości kapitału początkowego i obie są waloryzowane przy obliczaniu emerytury.

Kto może otrzymać rekompensatę? To szansa na wyższą emeryturę

Ustawodawca definiuje pracę w szczególnych warunkach jako pracę wykonywaną w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub o znacznym stopniu uciążliwości. Poza tym, zaliczane są także zawody wymagające wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Praca o szczególnym charakterze to natomiast praca w zawodach o ciągłym ryzyku dla zdrowia lub życia pracownika, a także zagrażająca bezpieczeństwu innych osób lub dużych rodzajów mienia.

Mając na uwadze powyższe, na rekompensatę z ZUS mogą liczyć osoby, które przez 15 lat pracowały w: 

  • górnictwie i energetyce;
  • hutnictwie i przemyśle metalowym;
  • zakładach chemicznych;
  • przemyśle drzewnym i papierniczym;
  • transporcie i łączności;
  • rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym;
  • przemyśle poligraficznym;
  • służbie zdrowia i opiece społecznej;
  • żegludze powietrznej i w portach morskich.

Rekompensata może zostać przyznana również nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym, wykonującym pracę wymienioną w art. 1 ustawy z dn. 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela. Listę uzupełniają jeszcze pracownicy NIK, pracownicy organów kontroli państwowej i administracji celnej oraz dziennikarze (pod warunkiem objęcia układem zbiorowym dziennikarzy).

Rekompensata za szkodliwe warunki dotyczy też osób, które zajmowały się produkcją azbestu, ołowiu i kadmu, a także ratowników Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Źródło: Interia