Wyszukaj w serwisie
Goniec.pl > Mandat

Mandat

Mandat – co to jest? Podstawowe informacje

Mandat to w powszechnym rozumieniu kara pieniężna, nakładana przez uprawnione organy państwowe – najczęściej przez policję, straż miejską lub inspekcje kontrolne – w odpowiedzi na wykroczenie popełnione przez dany podmiot.

Mandat stanowi jedną z podstawowych form sankcji w systemie prawnym, stosowaną wobec osób, które dopuściły się wykroczeń. Wysokość mandatu uzależniona jest od rodzaju naruszenia prawa, a jego podstawę stanowią przepisy Kodeksu Wykroczeń oraz odpowiednie rozporządzenia. W praktyce mandat ma więc charakter uproszczonego postępowania, dzięki któremu nie trzeba kierować sprawy do sądu, a kara zostaje nałożona od razu.

Wyróżnić możemy kilka rodzajów mandatów – przede wszystkim mandat karny gotówkowy, mandat kredytowany oraz mandat zaoczny. Pierwszy dotyczy osób, które nie mają stałego miejsca zamieszkania w Polsce i muszą zapłacić karę od razu. Mandat kredytowany jest najczęściej stosowany wobec obywateli posiadających adres w kraju i daje możliwość opłacenia mandatu w określonym terminie, natomiast mandat zaoczny nakładany jest wtedy, gdy sprawca nie jest obecny, a okoliczności wykroczenia nie budzą wątpliwości – przykładem może być mandat z fotoradaru. We wszystkich przypadkach mandat ma moc prawną jedynie w sytuacji, w której zostanie on przyjęty przez ukaranego.

Do innych znaczeń słowa „mandat” można zaliczyć szczególny rodzaj pełnomocnictwa do sprawowania określonych funkcji – przykładem może być mandat poselski, pozwalający jego posiadaczowi na pracę w parlamencie. Naturalnie, nabyć go można wyłącznie w wyniku wygranych wyborów.

Za co można dostać mandat w Polsce?

Najczęściej mandat kojarzony jest z naruszeniami przepisów ruchu drogowego – kierowcy mogą zostać ukarani między innymi za przekroczenie prędkości, nieprawidłowe parkowanie, przejazd na czerwonym świetle czy prowadzenie pojazdu bez wymaganych dokumentów. 

Wysokość mandatów drogowych bywa niebagatelna, szczególnie po zmianach w taryfikatorze, które wprowadzono w ostatnich latach w celu zwiększenia bezpieczeństwa na drogach. Dla przykładu, najniższa stawka mandatu za przekroczenie prędkości to 50 złotych, zaś najwyższa – 2 000 złotych (lub 5 000 złotych, jeżeli wykroczenie popełniamy ponownie w ciągu dwóch lat).

Mandaty można jednak otrzymać również w innych sytuacjach – na przykład za spożywanie alkoholu w miejscu publicznym, zakłócanie porządku, nieprzestrzeganie przepisów sanitarnych czy wykroczenia przeciwko ochronie środowiska. Do ich nakładania uprawnione są nie tylko służby mundurowe, ale również wyspecjalizowane inspekcje.

Czy niezapłacony mandat ulega przedawnieniu?

Mandat, jako kara pieniężna, podlega przedawnieniu, jednak okres ten jest ściśle określony w przepisach. Zgodnie z obowiązującym prawem, mandat karny staje się nieważny, jeśli nie zostanie wykonany w ciągu trzech lat od dnia jego uprawomocnienia. Po tym czasie państwo traci możliwość wyegzekwowania należności, choć do momentu przedawnienia Urząd Skarbowy ma pełne prawo do egzekucji długu, włącznie z zajęciem rachunku bankowego czy wynagrodzenia.

Pokaż więcej

Dowód osobisty
02.11.2025 21:37 3,37 mln Polaków musi iść do urzędu. Ważny obowiązek, którego nie można uniknąć

Rok 2025 przynosi ważne zmiany dla milionów obywateli. Ponad 3,3 mln Polaków będzie musiało wymienić swoje dowody osobiste. Dla wielu osób obowiązek ten może być zaskoczeniem, a zaniedbanie wymiany dokumentu może wiązać się z nieprzyjemnymi konsekwencjami

Piwnica
02.11.2025 19:36 Szybko wyrzuć te przedmioty z piwnicy. Możesz zapłacić nawet 5 tys. zł mandatu

Piwnice w blokach od lat służą mieszkańcom jako małe magazyny – trafiają tam stare meble, ubrania, sprzęty, a czasem nawet rzeczy, o których dawno zapomnieliśmy. Wydaje się, że to idealne miejsce na wszystko, co nie mieści się w mieszkaniu. Nic bardziej mylnego. Niektóre przedmioty nie powinny się tam znajdować, a ich przechowywanie może skończyć się surową karą finansową.

cmentarz
30.10.2025 07:43 Pójdziesz na cmentarz z takim zniczem i słono zapłacisz. Nawet 5000 zł mandatu

Nadchodzi rewolucja w przepisach dotyczących cmentarzy i porządkowania grobów. Od 2025 roku w życie wejdą nowe regulacje, które mają ograniczyć nadmierną ilość odpadów, wprowadzić obowiązek segregacji śmieci oraz zachęcić do używania ekologicznych zniczy. Wielu Polaków może czekać bardzo bolesny mandat, który realnie nadwyręży domowy budżet. O co dokładnie chodzi?

Łukasz Mejza
14.10.2025 16:54 Mejza "przeprosił" za swój piracki rajd. "Cymbałom przypominam, że..."

Marcin Kierwiński poinformował, że poseł PiS Łukasz Mejza został zatrzymany przez policję za przekroczenie prędkości. Ze słów szefa MSWiA wynika, że polityk miał jechać 200 km/h i odmówił przyjęcia mandatu, powołując się na przysługujący mu immunitet. Teraz głos w sprawie zabrał sam zainteresowany. Oto jak odniósł się do zdarzenia.

Pokład samolotu
14.10.2025 09:21 Awantura na lotnisku w Katowicach. Do akcji wkroczyły służby

To miał być spokojny wyjazd wakacyjny - ośmiu Polaków planowało lot z Katowic do Splitu w Chorwacji. Jednak ich agresywne zachowanie na lotnisku sprawiło, że wyprawa przerodziła się w dramat. Grupa została zatrzymana, trzech mężczyzn zakuto w kajdanki, a ich podróż zakończyła się jeszcze przed startem samolotu.

Śmietniki, pieniądze
28.09.2025 13:20 Opłata za śmieci wyższa nawet czterokrotnie. Wystarczy jeden błąd

Nie każdy odpad trafia do odpowiedniego kosza, a pomyłki mogą kosztować więcej, niż się wydaje. Błędna segregacja to nie tylko mandat, lecz także ryzyko znaczącej podwyżki opłat za wywóz śmieci, nawet kilkukrotnej. Sprawdź, ile mogą wynosić mandaty oraz co zrobić, aby uniknąć przykrej niespodzianki.

Kosiarka, pieniądze
27.06.2025 14:55 Mandat za koszenie trawy? W tych sytuacjach może interweniować policja

Dźwięk kosiarki w sobotni poranek może wzbudzić więcej emocji, niż się wydaje. Sprawdź, kiedy ogrodowe porządki mogą zakończyć się wizytą służb i mandatem. Zaskoczy Cię, co mówi prawo i jakie znaczenie ma sąsiedzka cierpliwość.

dom
04.02.2025 14:09 Właściciele budynków pod lupą, ruszyły masowe kontrole. Kary mogą być bardzo surowe

W całej Polsce ruszyły masowe kontrole, z którymi będą musieli sobie poradzić właściciele nieruchomości oraz ich zarządcy. Niestety, za niedopełnienie ważnego obowiązki grożą poważne konsekwencje. 

straż graniczna
18.11.2024 18:04 Polacy wszczęli awanturę w samolocie. Interweniowały służby

Niebezpieczne zdarzenie podczas lotu ze szkockiego Edynburga do Gdańska. Dyżurny docelowego Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy otrzymał informacje o groźnie zachowujących się pasażerach samolotu od szefa pokładu. Konieczna była interwencja Straży Granicznej. Trudno uwierzyć, co zrobiło dwóch pasażerów.

grzyby
07.10.2024 09:44 Kara 500 złotych. Może ją dostać każdy grzybiarz

Sezon grzybowy w pełni. W lasach niemal codziennie od wczesnych godzin porannych można już zauważyć amatorów zbierania grzybów. Podczas leśnych wędrówek musimy jednak pamiętać o stosowaniu się do pewnych zasad. W innym przypadku grożą surowe mandaty, nawet do kilku tysięcy złotych.

kwiaty na balkonie
19.07.2024 19:34 Za kwiaty na balkonie można dostać grzywnę. Przepisy mówią jasno

Kwiaty na balkonie z pewnością wpływają pozytywnie zarówno na wystrój okolicy, jak i na samopoczucie właściciela lokum. Mało kto jednak wie, że takie ozdoby mogą skutkować grzywną. Kodeks nie pozostawia żadnych wątpliwości.

basen
18.07.2024 19:20 Rozkładasz basen w ogródku? Możesz zapłacić 5 tys. zł mandatu

Wysokie temperatury z pewnością zachęcają do zainwestowania w prywatny basen. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że napełniając go na swojej posesji, narażamy się na niemałą karę. Konieczne jest, abyśmy wcześniej sprawdzili przepisy, inaczej może nas czekać mandat w wysokości nawet kilku tysięcy złotych.

plaża parawany
22.06.2024 18:55 Nawet 500 zł za rozłożenie parawanu na plaży. Przepisy mówią jasno

Za nami oficjalne rozpoczęcie sezonu wakacyjnego. Na wielu plażach już widać wielu turystów, którzy korzystają z uroku morza, nawet mimo kapryśnej pogody. Wraz z plażowiczami przybyły także parawany. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że jego rozłożenie może zakończyć się niemałym mandatem. Chodzi o nawet 500 zł kary.

tatry
11.05.2024 18:51 W Tatrach sypią się mandaty. Służby ostrzegają

Od początku maja służba oraz strażnicy Tatrzańskiego Parku Narodowego wystawili już prawie 80 mandatów. Przyjezdni nie przywiązują uwagi do obowiązujących reguł – śmiecą, parkują gdzie popadnie i rozpalają ogniska. Na pobłażliwość strażników liczyć nie można, a kary są wysokie. 

policja
15.03.2024 21:40 Akcja policji w całej Polsce. Na celowniku są konkretni kierowcy

Polska policja kręci bat na niesfornych kierowców. Do końca marca na drogach możemy spodziewać się większej ilości funkcjonariuszy, którzy przyjrzą się, czy za kółkiem nie korzystamy z telefonów komórkowych. Akcja nosi nazwę “Łapki na kierownicę” i ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu. Dla łamiących prawo nie będzie taryfy ulgowej - czekają ich surowe kary.

pieniądze, mandat
11.03.2024 22:50 Wysokie mandaty za recydywę dla kierowców. Nawet 5 tys. zł kary

Lepiej wiedzieć, ile pieniędzy trzeba szykować w przypadku otrzymania mandatu. W niektórych wypadkach kwota widoczna na blankiecie będzie rekordowo wysoka. Ile wynoszą najwyższe mandaty w Polsce? Tych występków lepiej nie popełniać.

dowód osobisty
25.02.2024 20:42 Prawie 3 mln Polaków musi w tym roku wymienić dowód

Zgodnie z rządowymi szacunkami, w 2024 roku niemal 3 miliony Polaków będzie musiało wymienić swój dowód osobisty na nowy egzemplarz. Jeśli nie zrobimy tego w terminie, powinniśmy liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Za brak dokumentu czekają kary finansowe. Jakie konkretnie, oraz ile trzeba czekać na wydanie nowego dowodu? Zdradzamy szczegóły. 

fajerwerki mandat
31.12.2023 08:25 Policja alarmuje, można dostać nawet 500 zł mandatu. Lepiej pamiętać o tym w Sylwestra

Sylwester skończy się mandatem, jeśli zapomnisz, iż nawet w ostatni dzień roku obowiązują przepisy. Tylko amatorzy petard i fajerwerków mogą być zadowoleni, gdyż to czas, gdy nie zostaną ukarani za ich odpalanie, o ile robią to w bezpiecznym miejscu oraz w odpowiedzialny sposób. Jakie pieniądze możesz zapłacić za wybryki 31 grudnia?

ksiądz
20.11.2023 19:06 Parafianin przyłapał księży na wykroczeniu. Proboszcz komentuje i ubolewa

Jeden z wiernych z parafii św. Andrzeja Apostoła w Zabrzu napisał do redakcji portalu o2.pl w nietypowej sprawie. Chodzi o zachowanie miejscowych księży. Mieszkaniec zrobił im nawet zdjęcia na gorącym uczynku. Sprawę skomentował proboszcz parafii.

policja
19.11.2023 18:51 Co zrobić, gdy policjant każe nam odblokować telefon? Warto znać swoje prawa

W Polsce coraz częściej spotykane są sytuacje, kiedy podczas policyjnej interwencji obywatele nagrywają swoim telefonem komórkowym działania policjantów. Film ma być swego rodzaju dowodem w razie ewentualnych problemów. Czy mamy do tego prawo? Czy policja może zarekwirować nasz telefon?

znicze pieniądze
14.10.2023 16:02 Z cmentarza można wrócić z dużym mandatem. Kary sięgają 5 tys. złotych

Przed nami 1 listopada, czyli tzw. dzień Wszystkich Świętych. Nieco bardziej zorganizowani już rozpoczęli przygotowania do świętowania, zaprowadzając na grobach najbliższych gruntowne porządki. Wśród niezbędnych czynności znajduje się przy tym m.in. wymiana zużytych wkładów do zniczy na nowe. Mało kto wie jednak, że może się ona wiązać z nieprzewidzianymi wydatkami. Wystarczy bowiem jedna zła decyzja, by narazić się na surowy mandat. 

pirat drogowy
03.10.2023 14:23 Pościg ulicami Elbląga. Kierowca nie umiał wyjaśnić, dlaczego uciekał

Niewiarygodne, ile punktów karnych uzbierał pewien 56-latek, który nie zatrzymał się do kontroli drogowej, a później uciekał przed policją w Elblągu (woj. warmińsko-mazurskie). Kierowca popełnił aż 34 wykroczenia i doprowadził do dwóch kolizji. Olsztyńska policja opublikowała nagranie z pościgu.

kontrola drogowa
20.08.2023 15:53 Podczas kontroli pokazał "prezent od żony". Teraz grozi mu 5 lat więzienia

Policjanci z Ciechanowa zatrzymali na drodze mężczyznę, który jadąc samochodem przekroczył dozwoloną prędkość. Kierowca poproszony został o okazanie prawa jazdy, ale zamiast dokumentu wylegitymował się “prezentem od żony”. To sprowadziło na podróżującego hondą poważne kłopoty natury prawnej. Teraz grozi mu nie tylko mandat, ale i więzienie.

radiowóz Policji
02.05.2023 20:06 Urządzili grilla na klatce schodowej, słono za to zapłacili. Policja wręczyła im surowe mandaty

Dla większości Polaków obowiązkowym elementem majówki jest grillowanie. Tak też było w przypadku dwóch młodych mężczyzn z Ełku (woj. warmińsko-mazurskie). Na zewnątrz panowały jednak niesprzyjające warunki pogodowe. Chcąc za wszelką cenę skosztować kiełbaski, postanowili rozpalić grilla na klatce schodowej wieżowca… Impreza zakończyła się jednak bardzo szybko.

None
28.02.2023 17:37 Mężczyzna zaparkował pod Lidlem. Pobrał bilet, a po chwili dostał mandat

Klient Lidla przy ulicy Bułgarskiej w Poznaniu otrzymał niespodziewany mandat za brak wymaganego biletu parkingowego. Kontroler upomniał mężczyznę karą pieniężną trzy minuty po pobraniu przez niego biletu. O niemiłym incydencie poinformował portal epoznan.pl.

drogówka
28.02.2023 14:25 Zdawał egzamin na prawo jazdy 17 razy. Trudno uwierzyć, co zrobił, gdy otrzymał dokument

Temu świeżo upieczonemu kierowcy chyba mało było wizyt w WORD. 23-latek z woj. zachodniopomorskiego dopiero co zdał egzamin na prawo jazdy, a już musiał pożegnać się z upragnionym dokumentem. Jego rajd po drodze w terenie zabudowanym zakończył się utratą uprawnień na trzy miesiące i nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że o pozwolenie na kierowanie samochodem starał się aż 17 razy.

YouTube/STOP CHAM
26.02.2023 14:57 Zaskakujący finał szarży na drodze. Kierowca nawet nie zdążył zareagować

Mimo iż wielu ma wątpliwości co do skuteczności działań drogówki, na którą sposoby co chwilę znajdują niereformowalni kierowcy, przypadek z Puław dowodzi, że nasze służby czuwają nad bezpieczeństwem na podróżnych. W sieci pojawiło się nagranie, na którym widać, jak na drodze w kierunku Dęblina dochodzi do rażącego złamania przepisów przez śmiałka, który zapewne wierzył, że uda mu się uniknąć kary. Całe szczęście, były to tylko pobożne życzenia, bo po chwili był już w rękach policji. Gdyby nie to, możliwe, że dziś pisalibyśmy o kolejnej prawdziwej tragedii.

hWarszawa ulajnogi Bird
15.02.2023 12:38 Jechał hulajnogą elektryczną i dostał mandat. Mężczyzna nie krył zdziwienia

W województwie warmińsko-mazurskim 37-latek otrzymał mandat w wysokości 200 zł za przekroczenie dozwolonej prędkości podczas poruszania się hulajnogą. Policjanci apelują o rozwagę i przypominają o regulacjach dotyczących przemieszczania się tym środkiem transportu.