Polska wstrzymuje się od głosu nad traktatem pandemicznym. Nowe, krytyczne podejście Ministerstwa Zdrowia do propozycji WHO

Przyjęcie Traktatu Pandemicznego przez WHO

Po ponad trzech latach negocjacji, 20 maja 2025 roku, Światowe Zgromadzenie Zdrowia, najwyższy organ decyzyjny WHO, przyjęło Traktat Pandemiczny. Dokument ten ma na celu zapewnienie równego dostępu do leków i testów, zwłaszcza dla krajów najbiedniejszych, oraz wdrożenie zasad współpracy międzynarodowej w razie nadzwyczajnych, globalnych zagrożeń dla zdrowia publicznego.

W głosowaniu za przyjęciem traktatu opowiedziały się 124 państwa. Jedenaście krajów, w tym Polska, Włochy, Izrael i Słowacja, wstrzymało się od głosu. Żadne państwo nie wyraziło sprzeciwu.

Stanowisko Polski wobec Traktatu Pandemicznego

Polska delegacja tłumaczyła decyzję o wstrzymaniu się od głosu brakiem możliwości przeprowadzenia wewnętrznych konsultacji nad treścią dokumentu, ze względu na szybkie tempo prac nad zapisami traktatu.

Obecny rząd prezentuje bardziej krytyczne stanowisko wobec Traktatu Pandemicznego niż poprzednie administracje. Od początku 2020 roku kolejni ministrowie zdrowia - Adam Niedzielski, Łukasz Szumowski i Katarzyna Sójka - nie wyrażali sprzeciwu wobec rozszerzeniu kompetencji WHO.

Kontrowersje wokół Traktatu Pandemicznego

Traktat Pandemiczny od początku budził kontrowersje, szczególnie w kwestii suwerenności państw i zakresu uprawnień WHO. Premier Słowacji, Robert Fico, twierdzi, że Dyrektor Generalny WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, dzwonił do niego z żądaniem wycofania wniosku o głosowanie. Fico podkreślił, że słowacka delegacja została poinstruowana, żeby nie poparła Traktatu, gdyż "narusza on suwerenność poszczególnych państw i nadmiernie ingeruje w prawa człowieka".

Obecnie trwają negocjacje nad załącznikiem PABS, dotyczącym m.in. dostępu do baz patogenów i ochrony własności intelektualnej. Po dojściu do porozumienia rozpocznie się proces podpisywania i ratyfikacji Traktatu, który wejdzie w życie, gdy przyjmie go co najmniej 60 państw.

Decyzja Polski o wstrzymaniu się od głosu nad Traktatem Pandemicznym WHO odzwierciedla zmieniające się podejście kraju do międzynarodowej współpracy w aspekcie opieki zdrowotnej. W obliczu przyszłych zagrożeń pandemicznych najważniejsze będzie znalezienie równowagi między suwerennością a globalną solidarnością w sprawie ochrony zdrowia publicznego.