Watykan podejmuje historyczną decyzję. Chodzi o cenne przedmioty

Zwrot kanadyjskich artefaktów z Watykanu – jak trafiły do Rzymu?

Artefakty, które wracają do Kanady, zostały zebrane przez misjonarzy w latach 20. XX wieku i wysłane do Watykanu w ramach wystawy dokumentującej zasięg działalności Kościoła. Wśród nich znalazły się między innymi rzadki kajak z foczej skóry używany przez Inuitów czy haftowane rękawiczki od ludu Kri. 

Watykan utrzymywał, że przedmioty zostały podarowane papieżowi Piotrowi XI, który w 1923 roku zachęcał zakony do zbierania "wszystkiego, co związane z życiem rdzennej ludności" – w tym "świętych przedmiotów" i materiałów językowych. 

Gloria Bell z Uniwersytetu McGill tłumaczyła, że chodziło o dokumentowanie życia rdzennych mieszkańców w kontekście globalnej działalności Kościoła. Jednak część Kanadyjczyków kwestionuje dobrowolność przekazania tych przedmiotów, wskazując na nierównowagę sił w tamtym okresie.

Znaczenie zwróconych przedmiotów dla rdzennej ludności Kanady

Zwrot przedmiotów ma szczególne znaczenie dla potomków rdzennych mieszkańców Kanady, których kultura była przez dekady zagrożona przez politykę asymilacyjną. Szkoły rezydencjalne, prowadzone przez Kościół, odbierały dzieci rodzicom, zakazywały praktykowania własnych zwyczajów i języków, a często panowały tam skrajnie trudne warunki. 

Katisha Paul, przedstawicielka Pierwszych Narodów Tsartlip i Narodu Lil'wat, podkreślała, że zwrócone przedmioty to nie tylko artefakty: 

To nasza własność, nasi przodkowie, istotne wyznaczniki historii naszych narodów, ich tożsamości i kultury.

Przedmioty te mają być teraz zbadane w Kanadyjskim Muzeum Historii, a następnie znajdą swoje miejsce w rękach społeczności, z których pochodzą. Decyzja papieża została również pozytywnie oceniona przez kanadyjską minister spraw zagranicznych, Anitę Anand, która wskazała na jej znaczenie w kontekście prawdy, sprawiedliwości i pojednania.

Powrót artefaktów do Kanady – historyczny moment dla Pierwszych Narodów

W sobotę artefakty trafiły z powrotem do Kanady, a ich odbiór odbył się na lotnisku w Montrealu. To zakończenie trzyletniej kampanii, w której uczestniczyli przywódcy rdzennej ludności i która została poparta przez papieża Franciszka. Cindy Woodhouse Nepinak nazwała wydarzenie "ważnym i wzruszającym momentem dla wielu Pierwszych Narodów w całym kraju". 

Natan Obed podkreślił, że społeczności Inuitów będą mogły dokładnie rozpoznać pochodzenie przedmiotów, a zdobyte informacje zostaną udostępnione opinii publicznej. Historia zwrotu artefaktów splata się z bolesnym dziedzictwem szkół rezydencjalnych, w których przez sto lat życie i kultura rdzennych dzieci były systematycznie niszczone. 

Wrócone przedmioty stają się symbolem przywracania pamięci i tożsamości, a ich historia pokazuje, jak głęboko historia Kościoła i kolonializmu wpłynęła na społeczności Pierwszych Narodów.