Tusk nie dogadał się z Leszczyną? Premier chciał zakazać jednorazówek, ministra zdrowia poszła w innym kierunku
Zakazu sprzedaży e-papierosów jednorazowych oczekuje ponad połowa (58%) Polaków, wynika z sondażu opublikowanego przez Portal Spożywczy. W rządzie panuje jednak rozłam w kwestii decyzji. Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna zwleka z wprowadzeniem zakazu sprzedaży „jednorazówek”, choć Premier Tusk dał jej na to zielone światło już w lutym. Resort zamiast twardego zakazu sięga po półśrodki i łata dziurę w prawie.
Temu ma służyć wprowadzenie wymogu ukończenia 18. lat dla kupujących beznikotynowe jednorazówki. Takie ograniczenie od dawna funkcjonuje dla e-papierosów z nikotyną. I nie działa. Ministerstwo Zdrowia, zaniepokojone rosnącym spożyciem smakowych „jednorazówek” zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży, już od lutego zapowiadało twardy zakaz ich sprzedaży. Miał pojawić się jeszcze przed wakacjami.
Od tego czasu minęło już ponad 100 dni, choć resort mówił, że nowa regulacja zostanie przygotowania „w trybie pilnym”.
Ponad 100 dni farsy
Ministerstwo Zdrowia używało mocnych słów. Ministra Leszczyna mówiła o „pladze” jednorazówek w polskich szkołach, o uzależnieniu dzieci od słodkiej używki oraz o potrzebie zapewnienia bezpieczeństwa polskim uczniom.
Zamiast zakazu pojawiło się jedynie uszczelnienie przepisów. 1 lipca na stronach rządowych pojawił się projekt, wedle którego e-papierosy jednorazowe bez nikotyny będą mogły kupić tylko osoby pełnoletnie. Jak podaje Centrum Monitorowania Rynku, tzw. „zerówki”, czyli e-papierosy beznikotynowe, to u nas zaledwie ułamek sprzedaży wszystkich e-papierosów jednorazowych.
W ubiegłym roku sprzedano 100 mln „jednorazówek”. Głównie tych z nikotyną, które wyrastają na ulubioną używkę młodzieży i pokolenia Z.
Apele lekarzy nic nie dały
Natychmiastowego wprowadzenia całkowitego zakazu sprzedaży „jednorazówek”, a nie legalizacji ich sprzedaży od 18 lat, od miesięcy domagały się środowiska lekarskie, pacjenckie czy pediatryczne. Pisma w tej sprawie do Premiera Tuska i Minister Leszczyny skierowało kilka organizacji. Bez skutku.
Ostatnio głos w sprawie zabrała prof. Teresa Jackowska, Prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Jej zdaniem najważniejsze jest:
„Wprowadzenie całkowitego zakazu sprzedaży jednorazowych e-papierosów” oraz „zakazu stosowania we wszystkich e-papierosach słodkich dodatków smakowych: słodyczy, owoców”, ponieważ w jej ocenie takie smaki są szczególnie atrakcyjne dla
nieletnich.
Z danych CMR wynika, że 9 na 10 jednorazówek sprzedawanych w Polsce ma smak owocowy, cukierkowy lub smak napoju.
Młodzi nie mają problemu z zakupem e-papierosów
Jak wielkim problemem jest w Polsce dostęp dzieci i młodzieży do jednorazowych e-papierosów (pomimo już obowiązującego zakazu sprzedaży tych z nikotyną osobom nieletnim) pokazało ostatnie badanie PolNicoYouth zrealizowane na zlecenie NIZP – PIH na reprezentatywnej grupie polskich nastolatków.
4 na 10 nastolatków używających nikotyny (43,6 proc.) twierdzi, że sami i bez żadnego problemu kupują e-papierosy w sklepie. A co trzeci nastolatek, który ma już za sobą inicjację nikotynową, sięgnął w pierwszej kolejności po e-papierosa.
Już w tej chwili Polska młodzież częściej używa e-fajek (29,5 proc.) niż tradycyjnych papierosów (26,2 proc).
Problemu zdają się nie zauważać także rodzice. Nawet 1/5 z nich nie interesuje się tym, czy ich dziecko popada w nałóg nikotynowych. 1/3 dzieci biorących udział w badaniu przyznała, że ich rodzice nie wiedzą, że regularnie sięgają po e-papierosy lub palą zwykłe fajki.
Ministerstwo Zdrowia w sprawie zakazu jednorazówek wybrało strategię „na przeczekanie”. W dodatku wybrało ją w najgorszym możliwym momencie, bo przed wakacjami. A to w wakacje, według samego Ministerstwa Zdrowia, sprzedaż słodkich jednorazówek jest u nas największa.
