Zacznie się 2 stycznia 2026. Zmiana w emeryturach dla 264 tysięcy osób

Kiedy i dla kogo ZUS automatycznie przeliczy emerytury i renty?

Cała akcja przeliczania świadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie się oficjalnie od 2 stycznia 2026 roku. Ważną informacją dla beneficjentów jest fakt, że proces ten zostanie przeprowadzony przez urząd całkowicie automatycznie. Nie ma konieczności składania żadnych dodatkowych wniosków, ponieważ decyzje w sprawach przeliczeń będą wydawane z urzędu.

ZUS zajmie się ponownym ustaleniem wysokości świadczeń dla osób, które nabyły prawo do emerytury w czerwcu w latach 2009–2019. To właśnie dla tej grupy uprawnionych organ rentowy ponownie obliczy wysokość emerytury, co dotyczy w szczególności tzw. emerytur czerwcowych. Po dokonaniu nowego wyliczenia nastąpi waloryzacja kapitału i świadczeń do chwili obecnej.

Skala przedsięwzięcia jest znaczna, gdyż akcja obejmie łącznie ponad 264 tysiące osób. Wiceprezes ZUS Dorota Bieniasz zakłada, że cała operacja przeliczeń świadczeń zostanie sfinalizowana w pierwszym kwartale. Wskazuje ona również, że w niektórych przypadkach wypłaty mogą przeciągnąć się poza ten termin, na przykład do początku kwietnia, jeśli stosowna decyzja zostanie wydana w marcu.

Dlaczego ZUS przeprowadza akcję automatycznych przeliczeń świadczeń?

Przyczyną podjęcia tych działań były obowiązujące w przeszłości niekorzystne zasady waloryzacji składek. Skutkowały one zaniżeniem wysokości świadczeń dla osób przechodzących na emeryturę w czerwcu w porównaniu do tych, którzy kończyli aktywność zawodową w innych miesiącach.

Podstawę prawną do obecnych działań ZUS stanowi wejście w życie nowej ustawy. To właśnie ten akt prawny umożliwia ponowne obliczenie wysokości emerytury przez organ rentowy na sprawiedliwszych zasadach.

Przyjęta metoda zakłada, że emerytura zostanie wyliczona tak, jakby była przyznana w innym miesiącu niż czerwiec, przy zastosowaniu zasad z dnia jej pierwotnego ustalenia. Istotnym zabezpieczeniem dla seniorów jest zasada, że jeśli nowe wyliczenie okaże się mniej korzystne, wysokość świadczenia pozostanie bez zmian. Mechanizm ten gwarantuje zachowanie wyższej, korzystniejszej dla beneficjenta kwoty.

Jakie świadczenia obejmie akcja przeliczeń ZUS?

Operacja zaplanowana na okres od 2 stycznia 2026 roku dotyczy szerokiego katalogu wypłat. Akcja obejmie nie tylko same emerytury, ale również renty rodzinne oraz świadczenia pochodne. Wiceprezes ZUS Dorota Bieniasz szacuje, że łącznie proces ten dotyczy około 264 tysięcy osób.

Kluczowym kryterium jest data nabycia uprawnień: przeliczone zostaną świadczenia osób, które uzyskały prawo do emerytury w czerwcu w latach 2009-2019. Jest to konieczne naprawienie sytuacji, w której emerytury czerwcowe w tym okresie były ustalane na podstawie niekorzystnych dla ubezpieczonych zasad waloryzacji składek.

Struktura przeliczanych świadczeń wskazuje na zdecydowaną przewagę wypłat krajowych. Ponad 96% z nich to krajowe świadczenia emerytalne realizowane przez ZUS. Pozostałe 4% stanowią przypadki wynikające z przepisów międzynarodowych albo z umów dwustronnych.

Jakie przygotowania ZUS prowadzi do akcji przeliczeń świadczeń?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podjął szereg działań organizacyjnych mających na celu sprawne przeprowadzenie operacji. Dorota Bieniasz podkreśla: „Przygotowaliśmy harmonogram, opracowaliśmy komunikaty i wytyczne dla oddziałów...”.

Równolegle trwają prace nad zapleczem technicznym i formalnym. Wiceprezes zaznacza, że opracowano nową, uproszczoną decyzję w sprawie przeliczenia, a także przygotowano założenia do systemów informatycznych, których oprogramowanie jest obecnie testowane.

Przedstawiciele instytucji deklarują pełną gotowość do terminowej realizacji zadania. Dorota Bieniasz podkreśla: „Jesteśmy gotowi, by sprawnie przeprowadzić ten proces” oraz dodaje: „Zakładamy, że cała akcja zakończy się w pierwszym kwartale”.