Karol Nawrocki ustanawia rekord. 17 wet w niespełna cztery miesiące
Według analiz, od momentu zaprzysiężenia prezydent skorzystał z prawa do weta już 17 razy. Szczególnie intensywny był okres pierwszych 100 dni, kiedy to odrzucono podpis pod 13 ustawami. Tym samym bieżący prezydent znacząco wyprzedza pod tym względem swoich poprzedników, co wskazuje na aktywne i krytyczne podejście do legislacji przesyłanej przez parlament.
Rekordowe tempo w pierwszych 100 dniach. Porównanie z poprzednikami
Statystyki są bezlitosne dla porównań. W analogicznym, początkowym okresie swoich kadencji, poprzedni prezydenci korzystali z prawa weta w znacznie mniejszym stopniu. Andrzej Duda w pierwszych 100 dniach zawetował cztery ustawy, podczas gdy Bronisław Komorowski, Lech Kaczyński oraz Aleksander Kwaśniewski nie skorzystali z tego prawa ani razu.
W ciągu niespełna czterech miesięcy urzędowania, prezydent Nawrocki odrzucił już 17 projektów ustaw. Jeśli utrzyma obecne tempo, całkowita liczba wet zgromadzonych w trakcie pięcioletniej kadencji może być bezprecedensowa w historii III RP. To dynamiczne podejście do kontroli legislacji stanowi wyraźny sygnał polityczny i definiuje styl sprawowania urzędu.
Kluczowe decyzje i spektrum wetowanych ustaw. Od wiatraków po kryptowaluty
Spektrum ustaw, które spotkały się z prezydenckim wetem, jest bardzo szerokie i dotyczy różnych obszarów życia społeczno-gospodarczego. Pierwszym aktem prawnym, który nie uzyskał podpisu głowy państwa, była tzw. ustawa wiatrakowa. Kolejne decyzje dotyczyły m.in. nowelizacji ustawy "lex Kamilek", ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy oraz deregulacji w sektorze energetyki.
W ostatnim czasie prezydent zawetował również ustawę o rynku kryptoaktywów oraz tzw. ustawę łańcuchową. Na początku listopada odrzucił podpis pod trzema projektami jednocześnie: ustawą o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry, nowelizacją ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków oraz zmianą Prawa o ruchu drogowym. Każda z tych decyzji była poprzedzana konsultacjami eksperckimi i analizą zgodności z konstytucją.
Polityczny wymiar rekordowej aktywności. Znaczenie dla systemu rządów
Rekordowa liczba wet w tak krótkim czasie ma oczywisty wymiar polityczny. Prezydent Karol Nawrocki, wybrany w wyborach przedterminowych, sprawuje urząd w czasie, gdy większość parlamentarną posiada opozycja wobec ugrupowania, z którego się wywodzi. Taka konfiguracja polityczna naturalnie prowadzi do częstszych napięć na linii pałac prezydencki - parlament.
Aktywne korzystanie z prawa weta postrzegane jest przez komentatorów zarówno jako przejaw wypełniania roli strażnika konstytucji i regulatora procesu legislacyjnego, jak i instrument realnego wpływu na kształt prawa w sytuacji braku prezydenckiej większości w Sejmie. Dalsze tempo i kierunki korzystania z tego uprawnienia będą kluczowym wskaźnikiem ewolucji relacji między najwyższymi władzami w państwie.
