Czym jest Nauryz? To święto wiosny obchodzone przez ludy Wielkich Stepów
Cały świat zna historię i tradycję Bożego Narodzenia, jednak czy ktoś kiedykolwiek zastanawiał się, jakie święta są obchodzone w Azji Centralnej? Okazuje się, że w dalekim Kazachstanie jest pewne święto narodowe, które jest kultywowane od ponad 3000 lat. Nazywa się Nauryz i jest z jednym najstarszych wydarzeń kulturowych na świecie, które symbolizuje nowe życie, wiosnę i radość. Dla Kazachów jest ono tak samo ważne jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc dla Polaków.
Zwycięstwo dobra nad złem
W Kazachstanie Nauryz jest najważniejszym świętem. Słowo to pochodzi z języka staroperskiego i oznacza Nowy Dzień. Kazachskie święto wiosny każdego roku odbywa się w dniach 14-23 marca. Od czasów starożytnych wydarzenie to jest obchodzone na terenach Wielkich Stepów. W języku kazachskim nauryz oznacza marzec. Jest symbolem zwycięstwa dobra nad złem. Symbolizuje dobroć, bogactwo, szczęście i miłość. Święto to ma charakter świecki i łączy wiele narodów zamieszkujące rozległe stepy.
Interesujące jest, że w 2009 roku wydarzenie to zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kultury ludzkości UNESCO. W 2010 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ uznało je za święto międzynarodowe.
Mieszanka kulturowa
Należy zwrócić uwagę, że większość społeczeństwa zamieszkująca Kazachstan jest wyznania muzułmańskiego i nie obchodzi Bożego Narodzenia.
Kazachstan jest bardzo różnorodnym krajem, który zamieszkuje 20 mln ludności, w tym 130 narodowości. Najliczniejszymi grupami etnicznymi są Kazachowie (65 procent) i Rosjanie (25 procent), ale są także Uzbecy, Kirgizi, Ujgurzy, Azerowie, Dunganie, Tadżycy i inni. Kraj ten stanowi prawdziwą mieszankę kulturową, w którym wiele mniejszości etnicznych koegzystuje w zgodzie, a elementem spajającym jest właśnie Nauryz.
Interesujące jest, że święto to jest kultywowane jest także w wielu krajach Azji Środkowej, ale dotarło również na Bałkany, Kaukaz, Bliski Wschód, do części Chin, Indii, Afryki, a nawet do Ameryki Północnej.
Czas dla rodziny i liczne atrakcje
Współcześnie w trakcie kilkudniowych obchodów kazachskiego Nowego Roku w miastach odbywają się różne festiwale, podczas których mają miejsce koncerty znanych wykonawców oraz pokazy grup tanecznych. Istotnym elementem tego święta są występy nawiązujące do koczowniczej tradycji Nomadów. Są to między innymi pokazy umiejętności i sprawności, z których słynęli niegdyś żyjący na stepie Kazachowie np. jazdy konnej, strzelania z łuku.
W centrach miast stawiane są wioski z dużych jurt (tradycyjnych, koczowniczych namiotów, w których żyli niegdyś mieszkańcy Kazachstanu). Można tutaj dowiedzieć się o kulturze i stylu życia Nomadów oraz zobaczyć ludzi noszących piękne, kazachskie stroje narodowe. W sąsiedztwie namiotów odbywają się jarmarki, na których sprzedawane są tradycyjne prezenty i pamiątki. Wieczorem niebo rozświetlają fajerwerki.
Przysmaki ze stepów
Podczas święta na festynach w jurtach, a także w domach na imprezach rodzinnych i z przyjaciółmi serwowane są typowe kazachskie potrawy. Stół zastawiany jest różnymi przysmakami. Najważniejszym posiłkiem, przygotowywanym specjalnie na tę okazję na świąteczny stół (Dastarchan) jest tradycyjna polewka tzw. Nauryz Kożie. Przyrządza się ją z siedmiu składników: mięsa, soli, tłuszczu, cebuli, pszenicy, kurtu (suszonego sera owczego) i irimszyku (twarogu). Siedem składników symbolizuje siedem cnót, takich jak szczęście, sukces, inteligencja, zdrowie, bogactwo, zwinność i bezpieczeństwo.
Innymi tradycyjnymi potrawami, które są spożywane w trakcie kazachskiego Nowego Roku jest beszbarmak, rodzaj dużego pieroga oraz kiełbasa z koniny zawinięta w jelita i wrzucona na wrzątek. Na świątecznym stole nie może też zabraknąć kumysu, tradycyjnego wśród Kazachów napoju alkoholowego ze sfermentowanego mleka kobylego.
Budowanie tożsamości
Kiedy Kazachstan był częścią ZSRR (lata 1931-1991) obchodzenie święta Nauryz było zakazane, a za czasów stalinowskich wiele kazachskich intelektualistów i ludzi z kręgu kultury wysłano do łagrów lub zwyczajnie byli eliminowani. W ten sposób starano się wykorzenić lokalne dziedzictwo kulturowe. Okazuje się, że tradycje ludów Wielkich Stepów przetrwały Sowietów, a radzieckie zwyczaje odchodzą w zapomnienie. Lokalna kultura przetrwała, a Kazachowie z niezwykłą dumą kultywują i czczą swoją spuściznę, która liczy ponad 3000 tysiące lat.
autor: Jacek Perzyński
Materiał jest relacją z podróży po Kazachstanie
Artykuł sponsorowany.
