Niepozorna dolegliwość może być początkiem stwardnienia rozsianego. Nie ignoruj tego sygnału
Piekący, przeszywający ból łydek lub ud, który budzi w nocy lub utrudnia chodzenie, może być jednym z pierwszych objawów stwardnienia rozsianego (SM). Choć łatwo pomylić go z niedokrwieniem lub przeciążeniem mięśni, jego zignorowanie może opóźnić rozpoznanie choroby i rozpoczęcie leczenia.
Ból nóg w SM – częsty, ale bagatelizowany objaw
Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba autoimmunologiczna ośrodkowego układu nerwowego, najczęściej diagnozowana między 20. a 40. rokiem życia. Demielinizacja włókien nerwowych zaburza przewodzenie impulsów, co prowadzi m.in. do występowania tzw. bólu neuropatycznego.
U nawet 80 proc. pacjentów z wczesnym SM pojawiają się bóle nóg o różnym charakterze – od uczucia palenia, przez mrowienie, aż po spastyczne skurcze. Objawy te często poprzedzają bardziej oczywiste deficyty neurologiczne, takie jak problemy z chodzeniem czy utrzymaniem równowagi.
Nie wszyscy lekarze pierwszego kontaktu kojarzą tego rodzaju dolegliwości z SM. Dlatego zarówno świadomość wśród medyków, jak i pacjentów, ma dziś kluczowe znaczenie.

Jak rozpoznać, że to może być SM? Objawy związane z nogami
Eksperci zwracają uwagę na kilka charakterystycznych objawów SM związanych z nogami:
- drżenie mięśni, mrowienie, uczucie drętwienia,
- osłabienie siły kończyn,
- sztywność i spastyczność nasilające się nocą lub po wysiłku,
- zaburzenia równowagi i chodu,
- ból o charakterze palącym lub przeszywającym, bez związku z urazem.
U części chorych występuje także zespół niespokojnych nóg, pogłębiający zaburzenia snu. Ból może mieć charakter neuropatyczny, spastyczny lub mieszany – dotyczy ponad połowy pacjentów, a u 30–40 proc. przyjmuje formę typowego bólu neuropatycznego.
Wytyczne ECTRIMS – szybka diagnostyka i leczenie
Zgodnie z aktualnymi zaleceniami ECTRIMS–MAGNIMS, każdy pacjent z niewyjaśnionym bólem nóg i zaburzeniami czucia powinien być skierowany na badania obrazowe (rezonans magnetyczny) oraz analizę płynu mózgowo-rdzeniowego.
Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie terapii modyfikującej przebieg choroby może zmniejszyć liczbę rzutów i opóźnić rozwój niepełnosprawności nawet o 60 proc.
– Osoba, która szybko otrzymała leczenie nie wypada z rynku pracy, normalnie funkcjonuje w całym swoim środowisku społecznym, może założyć rodzinę, mieć dzieci, realizuje pasje i kieruje swoim życiem, tak jak osoba zdrowa – mówi w rozmowie z portalem Pacjenci.pl Malina Wieczorek, prezeska fundacji “SM – walcz o siebie”.
Kiedy koniecznie zgłosić się do neurologa?
Nie czekaj, jeśli:
- ból pojawia się nagle, bez urazu,
- nasila się w nocy lub towarzyszy mu mrowienie,
- występuje nagłe osłabienie kończyny lub problem z utrzymaniem równowagi,
- pojawia się objaw Lhermitte’a (uczucie „prądu” przy skłonie szyi),
- dochodzi do utraty czucia lub zaburzeń zwieraczy,
- ból nie ustępuje mimo stosowania leków przeciwbólowych przez ponad 72 godziny.