Unia podjęła decyzję w sprawie prawa jazdy dla seniorów. Będą zmiany

Nowe zasady dla kierowców powyżej 70. roku życia

Ostatecznie europosłowie zrezygnowali z propozycji wprowadzenia obowiązkowych badań co pięć lat dla kierowców, którzy ukończyli 70 lat. Zamiast tego przyjęto zapis, zgodnie z którym osoby powyżej tego wieku będą musiały przejść ocenę stanu zdrowia wyłącznie przy ubieganiu się o nowe prawo jazdy. Jak wyjaśnia serwis GazetaSenior.pl, "ocena ta może przybrać formę klasycznego badania lekarskiego lub - jeśli kraj członkowski tak zdecyduje - wypełnienia prostego formularza samooceny".

Taki kompromis ma pozwolić uniknąć masowego eliminowania seniorów z ruchu drogowego jedynie z powodu ich wieku. Unia podkreśliła, że nie zamierza wprowadzać rozwiązań, które "nadmiernie ograniczają niezależność osób starszych". Zgodnie z nowym podejściem każde państwo samodzielnie zdecyduje, jak zadbać o bezpieczeństwo seniorów za kierownicą - bez nadmiernego ograniczania ich niezależności. To z kolei nie wyklucza, że niektóre z krajów postanowią wprowadzić obowiązkowe badania.

Eksperci podkreślają potrzebę monitorowania, ale nie dyskryminacji

Choć Unia Europejska nie zdecydowała się na twardy obowiązek badań, dane wskazują, że kierowcy w starszym wieku pozostają wyzwaniem dla bezpieczeństwa na drogach. W 2024 roku osoby powyżej 60. roku życia były sprawcami 3866 wypadków, w których zginęło 339 osób, a ponad 4300 zostało rannych. Te liczby pokazują, że warto wprowadzać rozwiązania sprzyjające świadomej i odpowiedzialnej ocenie swoich możliwości przez starszych uczestników ruchu drogowego.

Kierowcy już po 50. roku życia powinni aktualizować swoje umiejętności, aby zredukować liczbę błędów na drodze - podkreśliła profesor Kaarin Antsey z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Sydney.

Ekspertka wskazuje, że regularna edukacja i samokontrola mogą być skuteczną alternatywą dla formalnych badań, zwłaszcza jeśli są prowadzone w sposób dostępny i nienarzucający.

Wymiana bezterminowych praw jazdy - harmonogram i zasady

Kierowców w Polsce czeka dodatkowa zmiana związana z wprowadzeniem terminowych uprawnień do kierowania pojazdami. Wszystkie bezterminowe prawa jazdy na samochód osobowy i motocykl muszą zostać wymienione do 2028 roku. Nowe dokumenty będą ważne przez 15 lat i będą wymagały uiszczenia opłaty w wysokości 100,5 zł. Co istotne, podczas tego procesu nie będzie konieczności przeprowadzania badań lekarskich - chyba że uprawnienia dotyczą pojazdów ciężarowych lub autobusów.

W praktyce oznacza to, że posiadacze bezterminowych praw jazdy kategorii A i B nie będą poddawani dodatkowej ocenie stanu zdrowia. Wymiana będzie miała charakter administracyjny i będzie wiązać się jedynie z formalnościami i kosztem wydania nowego dokumentu. Nowelizacja przepisów ma służyć ujednoliceniu zasad w całej Unii Europejskiej i umożliwić lepsze monitorowanie uprawnień kierowców w ramach wspólnego rynku.

UE stawia na równowagę między bezpieczeństwem a prawami seniorów

Nowe podejście Unii Europejskiej do tematu kierowców seniorów ma na celu znalezienie równowagi między ochroną uczestników ruchu drogowego a poszanowaniem autonomii osób starszych. Rezygnacja z obowiązkowych badań co pięć lat została dobrze przyjęta przez organizacje seniorskie i wielu europosłów, którzy wskazywali na ryzyko dyskryminacji związanej wyłącznie z wiekiem.

Równocześnie, dane statystyczne i głosy ekspertów nie pozostawiają wątpliwości, że konieczne jest monitorowanie zdolności kierowców w starszym wieku. Państwa członkowskie będą mogły samodzielnie decydować, w jaki sposób to robić - czy poprzez klasyczne badania, czy za pomocą samooceny lub szkoleń przypominających. W najbliższych latach okaże się, czy któryś model okaże się skuteczny i akceptowalny społecznie.