Rosja stawia warunek ws. wojny w Ukrainie. Wysłannik Putina wskazuje palcem na Polskę

Moskwa wraca do narracji sprzed wojny

W poniedziałek 29 grudnia minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow udzielił obszernego wywiadu propagandowej agencji RIA Novosti. Już pierwsze fragmenty rozmowy pokazały, że Kreml nie zamierza dostosowywać się do realiów trwającej wojny ani do rozmów prowadzonych przez USA, Ukrainę i europejskich partnerów. Przeciwnie – rosyjska dyplomacja cofa narrację do końcówki 2021 roku, czyli momentu tuż przed rozpoczęciem pełnoskalowej agresji na Ukrainę.

W wypowiedziach Ławrowa powraca znany zestaw tez, opartych na oskarżeniach, manipulacjach i selektywnym traktowaniu faktów. Z perspektywy Moskwy rozmowy pokojowe nie są sposobem na zakończenie działań wojennych, lecz próbą narzucenia Zachodowi warunków, które Rosja przedstawiła jeszcze przed inwazją. To wyraźny sygnał, że Kreml nie uznaje żadnych ustaleń wypracowywanych bez jego dyktatu.

Warunki Kremla: NATO ma zniknąć z Polski

Najważniejsze zdanie całego wywiadu padło, gdy Siergiej Ławrow stwierdził w poniedziałkowym wywiadzie: 

– Jesteśmy przekonani, że projekty traktatów, które nasz kraj przedłożył Waszyngtonowi i stolicom europejskim w grudniu 2021 r. mogą posłużyć jako punkt wyjścia do dyskusji. 

Tymi słowami rosyjski minister jasno zasugerował, że Moskwa oczekuje powrotu do dawnych żądań, odrzuconych jeszcze przed wybuchem wojny.

Pakiet postulatów z końca 2021 roku obejmował m.in. wycofanie wojsk i infrastruktury NATO do stanu sprzed 1997 roku, a więc sprzed rozszerzenia Sojuszu o państwa Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polskę. Dodatkowo Rosja domagała się formalnych gwarancji, że NATO nie będzie rozszerzać się na Ukrainę, Gruzję ani inne kraje postsowieckie, a także ograniczenia współpracy wojskowej Sojuszu z Kijowem.

W praktyce oznaczałoby to uznanie rosyjskiej strefy wpływów sięgającej aż po Odrę. Taki zestaw warunków sprawia, że rozmowy pokojowe musiałyby rozpocząć się od całkowitego resetu albo zostać uznane za fikcję. 

Jak zauważa Agnieszka Jędrzejczyk w OKO.Press, Rosja próbuje zerwać negocjacje amerykańsko-europejsko-ukraińskie w sposób, który pozwoliłby Donaldowi Trumpowi uznać, że „Rosja nie miała innego wyjścia”. Zamiast rozmów o bezpieczeństwie Ukrainy Kreml proponuje dziś rozmowy o „gwarancjach dla Rosji”, które w praktyce oznaczają oddanie Ukrainy pod rosyjską kontrolę i wycofanie NATO z wschodniej flanki, co Ławrow publicznie powtórzył 30 grudnia.

Wybory, drony i „gwarancje” po rosyjsku

W wywiadzie dla RIA Novosti Ławrow odniósł się także do sytuacji politycznej w Ukrainie.

– Kadencja prezydencka Wołodymyra Zełenskiego wygasła w maju 2024 r. Wybory na Ukrainie muszą odbyć się zgodnie z prawem. Widzimy, że Stany Zjednoczone podzielają ten pogląd. Władze w Kijowie muszą otrzymać mandat do zawierania porozumień pokojowych – stwierdził.

To kolejny element nacisku na zmianę władzy w Kijowie, mimo że ukraińskie prawo jasno zakazuje przeprowadzania wyborów w czasie stanu wojennego.

Równolegle Rosja eskaluje narrację informacyjną. Ławrow poinformował, że w nocy z 28 na 29 grudnia Ukraina miała zaatakować rezydencję Władimira Putina w obwodzie nowogrodzkim przy użyciu 91 dronów dalekiego zasięgu. Strona ukraińska stanowczo temu zaprzeczyła. Prezydent Wołodymyr Zełenski określił te doniesienia jako „typowe rosyjskie kłamstwa”, mające na celu storpedowanie rozmów prowadzonych w Waszyngtonie.

Co istotne, rosyjska wersja wydarzeń nie jest spójna nawet z wcześniejszymi komunikatami tamtejszego Ministerstwa Obrony, które informowało o znacznie mniejszej liczbie dronów. Dziennikarz śledczy Radia Wolna Europa Mark Krutov zwrócił uwagę, że ogólna liczba bezzałogowców użytych w różnych regionach Rosji mogła zostać propagandowo „przekształcona” w liczbę dronów rzekomo atakujących rezydencję Putina.

W podobnym tonie Moskwa mówi o gwarancjach bezpieczeństwa. Ławrow wcześniej ostrzegł w rozmowie z agencją TASS, że europejskie wojska wysłane do Ukrainy stałyby się „uzasadnionym celem” dla rosyjskiej armii. Jednocześnie w RIA Novosti przekonywał, że wszelkie gwarancje muszą opierać się na zasadzie „niepodzielności bezpieczeństwa” zapisanej w dokumentach OBWE. Dla Ukrainy takie deklaracje są nie do przyjęcia, zwłaszcza w świetle doświadczeń z Memorandum Budapesztańskiego z 1994 roku, które nie uchroniło jej przed rosyjską agresją.

Wszystkie te wypowiedzi układają się w spójną całość: Kreml nie zamierza kończyć wojny, a rozmowy pokojowe traktuje jako element gry z Zachodem. Polska, wskazywana pośrednio poprzez żądania wycofania NATO, staje się jednym z kluczowych punktów tej presji.