Rewolucja w Kodeksie Drogowym: Koniec redukcji punktów i prawo jazdy dla 17-latków

Jakie nowe przesłanki prowadzą do natychmiastowego zatrzymania prawa jazdy i jakie są konsekwencje?

Kierowanie po pijanemu skutkuje natychmiastową utratą uprawnień. Art. 135 Kodeksu Drogowego nakłada taką samą sankcję za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym. Statystyki pokazują, że aż 20 400 przypadków zatrzymania dokumentu dotyczyło właśnie tej sytuacji. Podobny los czeka kierowców przewożących o co najmniej dwie osoby więcej, niż pozwala na to dowód rejestracyjny lub konstrukcja pojazdu.

Podpisana przez prezydenta nowelizacja zaostrza zasady zatrzymywania prawa jazdy na okres 3 miesięcy. Obecnie uprawnienia straci także kierowca, który przekroczy prędkość o ponad 50 km/h poza obszarem zabudowanym na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej. Ministerstwo uzasadnia te rygorystyczne kroki analizą statystyk wypadkowych.

Zatrzymanie za kierownicą mimo czasowego odebrania dokumentu będzie skutkować trwałą utratą uprawnień. O odzyskanie prawa jazdy można się wtedy starać dopiero po upływie 5 lat. Skalę problemu obrazuje fakt, że w 2025 roku policja zatrzymała 13 829 osób łamiących sądowy zakaz prowadzenia pojazdów.

Jakie zmiany w systemie punktów karnych uniemożliwiają ich redukcję za poważne wykroczenia?

Nowe regulacje blokują możliwość redukowania punktów karnych za najpoważniejsze wykroczenia. Zablokowano ten mechanizm, co oznacza definitywny koniec kasowania punktów za niektóre naruszenia prawa. Automatycznie zwiększa to ryzyko utraty prawa jazdy po przekroczeniu dopuszczalnego limitu punktowego. Szacuje się, że w efekcie tych zmian uprawnienia stracą dziesiątki tysięcy kierowców.

Taryfikator za przekroczenie prędkości w przedziale od 51 do ponad 70 km/h przewiduje mandat do 2500 zł oraz od 13 do 15 punktów karnych. Za wyprzedzanie na przejściu dla pieszych kierowca otrzyma 15 punktów i zapłaci 1500 zł. Ignorowanie czerwonego światła wiąże się z mandatem 500 zł i również 15 punktami karnymi. W przypadku recydywy za znaczne przekroczenie prędkości kara finansowa wzrasta do 5000 zł.

Osoby w okresie próbnym, które przekroczą 12 punktów, mają obowiązek zaliczyć szkolenie z zakresu zagrożeń w ruchu drogowym. Kierowcy z 13 punktami na koncie będą musieli odbyć obowiązkowe szkolenie kosztujące 300 zł. Z kolei redukcja 6 punktów na kursach w WORD będzie dostępna wyłącznie za naruszenia o mniejszej wadze, takie jak niewielkie przekroczenie prędkości. Jeśli prawomocne orzeczenie zapadło po 9 miesiącach od wykroczenia, kurs należy ukończyć w ciągu 3 miesięcy od daty uprawomocnienia.

Jakie są nowe zasady uzyskania i posiadania prawa jazdy dla 17-latków?

Ustawa podpisana przez prezydenta umożliwia uzyskanie prawa jazdy kategorii B osobom, które ukończyły 17 lat. Warunkiem otrzymania dokumentu przez niepełnoletniego kandydata jest uzyskanie pisemnej zgody rodziców lub opiekunów.

Przez pierwsze pół roku jazda dozwolona jest tylko pod nadzorem dorosłego, który musi być trzeźwy, mieć co najmniej 25 lat i 5-letni staż za kierownicą. Nieletni kierowca może prowadzić pojazd wyłącznie na terytorium Polski do momentu osiągnięcia pełnoletności. Jazda bez opiekuna, ze względu na specjalne oznakowanie dokumentu kodem, będzie traktowana jak prowadzenie bez uprawnień.

Okres próbny dla 17-latka wynosi 3 lata, a sam dokument zostanie opatrzony specjalnym kodem. W tym czasie obowiązuje zerowy limit alkoholu, co w praktyce oznacza wymóg 0,0 promila w organizmie oraz brak jakichkolwiek środków działających podobnie do alkoholu.

Kogo dotyczą nowe obowiązki noszenia kasków i jakie są zmiany w zasadach korzystania z hulajnóg elektrycznych?

Nowelizacja wprowadza wymóg korzystania z kasku dla osób poniżej 16. roku życia kierujących rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego. Obowiązek ten dotyczy także nieletnich znajdujących się pod opieką dorosłych. Zgodnie z nowym art. 89a § 1 Kodeksu Drogowego: „Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad osobą, która nie ukończyła 16 roku życia, dopuszcza do kierowania przez nią rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego, jeżeli osoba ta wbrew obowiązkowi nie używa kasku ochronnego odpowiadającego właściwym warunkom technicznym, podlega karze grzywny do 100 złotych”.

Legalna jazda na hulajnodze elektrycznej po drodze publicznej będzie możliwa dopiero od 13. roku życia. Wprowadzono jednak wyjątki od nakazu noszenia kasku. Zwolnione z niego są dzieci przewożone w fotelikach bezpieczeństwa oraz w rowerach transportowych wyposażonych fabrycznie w pasy, gdzie konstrukcja uniemożliwia założenie ochrony głowy.

Za brak kasku rodzic lub opiekun zapłaci mandat w wysokości od 20 do 100 zł. Szczegóły dotyczące kar zawarto w art. 89a znowelizowanego Kodeksu Drogowego. Przepisy nakazujące ochronę głowy wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od ich ogłoszenia.