Polska zatrzymała rosyjskiego archeologa ściganego przez Ukrainę. Media z całego świata reagują

Przerwana podróż

Do ujęcia mężczyzny doszło w jednym z hoteli w stolicy, gdzie przebywał on jedynie przejazdem. Rosjanin podróżował z Holandii na Bałkany, planując tam serię wystąpień naukowych, jednak jego trasa została gwałtownie przerwana. Akcja polskich służb stanowi bezpośrednią realizację międzynarodowego listu gończego i jest efektem ścisłej współpracy organów ścigania, reagujących na wnioski płynące z Kijowa.

Zarzuty o grabież na Krymie

Istotą oskarżenia są działania prowadzone przez Butiagina w latach 2014–2019 na terytorium anektowanego przez Rosję Krymu. Ukraińska prokuratura zarzuca mu kierowanie nielegalnymi wykopaliskami w starożytnym mieście Myrmekion, co w świetle tamtejszego prawa stanowi przestępstwo niszczenia dziedzictwa kulturowego. Władze w Kijowie podkreślają, że wszelkie prace badawcze pod okupacją są nielegalne, a straty wynikające z tej działalności oszacowano na kwotę przekraczającą 200 milionów hrywien.

Procedura ekstradycyjna

W reakcji na zatrzymanie polski sąd przychylił się do wniosku prokuratury, decydując o zastosowaniu wobec naukowca 40-dniowego aresztu tymczasowego. Jest to okres niezbędny do przeprowadzenia formalnych procedur związanych z ewentualną ekstradycją podejrzanego na Ukrainę. Jeśli dojdzie do przekazania archeologa ukraińskim organom ścigania i zostanie on uznany za winnego zarzucanych mu czynów, może mu grozić kara pozbawienia wolności w wymiarze do 10 lat.

Reakcja Moskwy i precedens

Sprawa nabrała natychmiastowego wymiaru dyplomatycznego, wywołując ostry sprzeciw Moskwy. Przedstawiciele Kremla potępili działania polskich władz, określając aresztowanie mianem „prawnego bezprawia” i zapowiadając podjęcie kroków w obronie swojego obywatela. Zdarzenie to stanowi jednak wyraźny precedens i ostrzeżenie dla środowiska naukowego, że prowadzenie badań na terytoriach okupowanych wiąże się z realną odpowiedzialnością karną, egzekwowaną także poza granicami Rosji czy Ukrainy.

 

Sprawa odbija się szerokim echem w mediach na całym świecie

Informacje o zatrzymaniu Aleksandra Butiagina szybko pojawiły się w mediach międzynarodowych i wywołały szeroką dyskusję poza Polską. O sprawie piszą zarówno zachodnie, jak i zagraniczne portale informacyjne. Novaya Gazeta Europe informuje o aresztowaniu archeologa w Warszawie w kontekście międzynarodowego żądania Ukrainy, opisując zarzuty i reakcję Kremla na decyzję polskiego sądu. Z kolei The Moscow Times, rosyjski serwis w języku angielskim, relacjonuje ostrą krytykę działań Polski przez Kreml i obawy rosyjskich urzędników o dalsze konsekwencje. 

Międzynarodowy portal The Star cytuje agencję Reuters, podkreślając reakcje rosyjskiego rządu i szczegóły formalne dotyczące ekstradycji. Natomiast serwis The Gaze opisuje sprawę w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego i możliwych skutków dla współpracy naukowej w Europie. 

Tak szerokie relacjonowanie pokazuje, że sprawa nie ogranicza się do krajowych mediów, lecz znajduje rezonans w prasie światowej, stając się elementem międzynarodowej debaty o prawie, polityce i ochronie dziedzictwa kulturowego.