Ministerstwo Finansów robi skok na kasę palaczy? Rzeczniczka MŚP: podwyżki mogą być niezgodne z prawem
Ministerstwo Finansów planuje skokową podwyżkę akcyzy na wyroby tytoniowe. Zamiast o planowane 10%, już w przyszłym roku akcyza wzrośnie: o 25% na papierosy, o 38% na tytoń do palenia i 50% na wkłady do podgrzewaczy tytoniu (tzw. nowatorskie wyroby tytoniowe). Rzeczniczka MŚP mówi wprost: te stawki to nieporozumienie.
Rzeczniczka MŚP w liście do Ministra Finansów
Jeszcze w 2021 r. rząd umówił się z przedsiębiorcami na coroczny, 10 proc. wzrost akcyzy na wyroby tytoniowe, aż do 2027 r. Równolegle miała też rosnąć akcyza na alkohol – o 5 proc. rok do roku.
Teraz rząd zmienia zasady gry i wychodzi z propozycją znacznie wyższych podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe. Z podwyżek akcyzy na alkohol Ministerstwo Finansów na razie się wycofało.
Największy wzrost akcyzy czeka w przyszłym roku wkłady do podgrzewaczy tytoniu, czyli tzw. nowatorskie wyroby tytoniowe. Zamiast o 10 proc. akcyza na te produkty wzrośnie o 50 proc., co może przełożyć się na znaczne zawirowania popytowe na tym rynku.
Podwyżki akcyzy obejmą też płyny do e-papierosów. Tutaj podwyżek miało nie być w ogóle przez 5 lat (mapa akcyzowa z 2021 r. ich nie przewidywała), a będą. I już w przyszłym sięgną 75 proc.
Ministerstwo Finansów argumentuje, że drastyczne podwyżki mogą skłonić palaczy do rzadszego sięgania po używki. Resort nie podaje jednak, o ile zmniejszy się odsetek osób używających nikotyny po takich podwyżkach.
Obecnie według badań Polskiej Akademii Nauk (PAN), papierosy pali 28,8 proc. dorosłych Polaków, 4,5 proc. używa e-papierosów a 4 proc. podgrzewaczy tytoniu.
Podwyżki sprzeczne z prawem?
Sprzeciw wobec tak skokowych i różnych wzrostów stawek akcyzy wyraziła Agnieszka Majewska, Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców (MŚP). Wystosowała w tej sprawie apel do Ministra Finansów, w którym stwierdza wprost:
Ważnym niedociągnięciem proponowanych zmian jest brak rzetelnego uzasadnienia przez organ dużych różnic w poziomie proponowanych stawek na poszczególne rodzaje wyrobów tytoniowych, co budzi usprawiedliwione obawy przedsiębiorców, których omawiane podwyżki dotkną najbardziej (...) Konieczna wydaje się rewizja wysokości proponowanych stawek podatku oraz zmniejszenie różnic w ich wysokości na poszczególne rodzaje wyrobów. Brakuje jasnego uzasadnienia ustalenia stawek podatku akcyzowego na poszczególne wyroby – stwierdza Rzeczniczka MŚP.
W piśmie do Ministra Finansów Agnieszka Majewska podkreśla, że podwyżki w formie zaproponowanej przez rząd mogą być... niezgodne z prawem.
Przekonuje, że: "zaproponowana zmiana skali i terminu wprowadzania zmian w wysokości podatku akcyzowego na lata 2025, 2026 i 2027 narusza zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań jednostki (w tym przypadku przedsiębiorców)”.
Rzeczniczka MŚP dodaje, że jednostronne wprowadzenie tak drastycznych zmian do wcześniej ustalonego z branżą harmonogramu podwyżek może być sprzeczne z prawem polskim i unijnym, odnosząc się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2022 roku.
- Należy także zauważyć, że wywodzona z europejskiego orzecznictwa zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań ze swej istoty zakłada istnienie adekwatnej podstawy do oczekiwania określonego zachowania się przez organ administracji. Nie może być ich źródłem samo przekonanie strony o tym, że konkretne prawo będzie jej przysługiwało – stwierdza rzeczniczka MŚP.
ZOBACZ: Pensje za lipiec zagrożone - państwowa spółka nie ma pieniędzy na wynagrodzenia dla pracowników?
Wzrost akcyzy na papierosy
W jej ocenie, skokowe podwyżki zdestabilizują sytuację biznesową przedsiębiorców i zwiększą ryzyko wzrostu szarej strefy. Obydwa zjawiska zamiast wzrostu dochodów z akcyzy – mogą skutkować ich spadkiem.
- Nie bez znaczenia pozostaje również zagrożenie, iż znaczny, skokowy wzrost akcyzy na wyroby tytoniowe może mieć negatywne skutki na planowany przez Ministra poziom wpływów z tego tytułu do budżetu państwa, ze względu na wysoce prawdopodobny wzrost aktywności szarej strefy – co w największym stopniu dotknie uczciwych, polskich przedsiębiorców sektora MŚP (...) spośród wszystkich kategorii produktów sektora tytoniowego, na negatywne skutki działalności szarej strefy narażona jest najbardziej branża produkująca płyny do e-papierosów oraz wyroby nowatorskie – stwierdza Agnieszka Majewska.
