Wyszukaj w serwisie
Goniec.pl > Premier

Premier

Premier – co to za funkcja? 

Premier to jedna z najważniejszych funkcji publicznych w systemie politycznym demokratycznego społeczeństwa. Jego nazwa wzięła się od łacińskiego sformułowania „primus”, czyli „pierwszy”, odnosząc się do jego nadrzędnej roli względem pozostałych ministrów. Premier powołuje ministrów, stoi na czele utworzonego przez siebie rządu, kieruje jego pracami i ponosi odpowiedzialność za skutki jego działań. Na tę chwilę premierem Polski jest Mateusz Morawiecki, jednak w wyniku wyborów parlamentarnych 2023, stan ten może ulec zmianie.

Premier stanowi funkcję, która obecna jest także w systemach politycznych innych krajów. Różnić się on może jednak nazwą, a nawet kompetencjami. Dla przykładu, w Niemczech i Austrii jest to kanclerz, w Wielkiej Brytanii Pierwszy Minister („Prime Minister”), a Minister Stanu w krajach skandynawskich. W Polsce bardziej oficjalną nazwą opisywanego stanowiska jest Prezes Rady Ministrów.

Obowiązki i uprawnienia na stanowisku premiera

Podstawę prawną regulującą kompetencje premiera stanowi szereg ustaw, z których najistotniejszą jest oczywiście Konstytucja RP. Do pozostałych źródeł prawa w tym zakresie należy Ustawa o Radzie Ministrów, Ustawa o kontroli administracji rządowej, Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, oraz częściowo Ustawa o służbie cywilnej.

Wyżej wzmiankowane ustawy w zasadzie jedynie dopełniają obowiązki i kompetencje wzmiankowane w Konstytucji RP. Zgodnie z nią, Premier RP powołuje rząd, reprezentuje go i kieruje jego pracami – poprzez koordynację i kontrolę działań ministrów, a także zapewniając im możliwości wykonywania pracy oraz określając sposoby jej wykonywania.

Ponadto, premier nadzoruje pracę samorządów terytorialnych w granicach określanych przez ustawę i pełni funkcję zwierzchnika pracowników administracji rządowej. W wielu kwestiach jest także zobligowany do reprezentowania Polski na arenie międzynarodowej.

Kto będzie nowym premierem? Kiedy nowy rząd?

Choć wybory parlamentarne 2023 zakończyły się de facto zwycięstwem partii rządzącej (Prawo i Sprawiedliwość) to zdecydowanie większą liczbę mandatów ma sojusz partii przedstawiających się jako opozycja demokratyczna. W jej skład wchodzi Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga, PSL i Nowa Lewica. Kto w takiej sytuacji będzie nowym premierem?

Polski ustrój zakłada wyłonienie nowego składu rządu (a więc również nowego premiera) w maksymalnie trzech krokach. Pierwszym z nich jest inicjatyw prezydenta, który desygnuje premiera wedle własnego uznania. Zgodnie z tradycją jest nim lider partii która wygrała w wyborach, lub inna istotna dla tej partii osoba. Wobec tego Andrzej Duda postanowił powierzyć misję utworzenia rządu dotychczasowemu premierowi, Mateuszowi Morawieckiemu, choć z matematycznego punktu widzenia nie ma on szans na utworzenie rządu.

Jeżeli nowy rząd Mateusza Morawieckiego nie otrzyma od Sejmu wotum zaufania, wówczas to Sejm wybierze nowego kandydata na premiera. Wedle wszelkich zapowiedzi, w takiej sytuacji nowym szefem rządu zostanie Donald Tusk.

Pokaż więcej

Donald Tusk
07.12.2025 18:33 Donald Tusk dostał tajemniczy list. Właśnie się dowiedzieliśmy, co było w środku

Niecodzienny list zaskoczył premiera Donalda Tuska i wymusił błyskawiczną reakcję. Wiadomość nie była oficjalnym pismem urzędowym, lecz osobistym zaproszeniem do rozmowy o jednym z kluczowych projektów w Polsce. Już sama treść wzbudziła ciekawość i sprowokowała natychmiastowe działania. Co takiego znalazło się w liście i dlaczego premier nie mógł go zignorować?

Donald Tusk
24.11.2025 15:40 Donald Tusk pojechał do Afryki. Internauci nie szczędzą mu krytyki

Szczyt Unia Europejska–Unia Afrykańska w Angoli miał być przede wszystkim momentem intensywnych rozmów o bezpieczeństwie międzynarodowym i przyszłości planu pokojowego dla Ukrainy. Jednak poniedziałkowa wizyta premiera Donalda Tuska niespodziewanie skupiła uwagę internautów z zupełnie innego powodu.

Donald Tusk, polityka
15.11.2025 20:28 Tusk stracił cierpliwość na konferencji. Usłyszał to pytanie i ostro zareagował. "To jest podłe"

Niespodziewane spięcie z udziałem premiera pokazało, jak bardzo napięta stała się debata wokół kluczowych obszarów państwa. Krótkie pytanie wystarczyło, by wywołać gwałtowną reakcję. Co tak naprawdę wzburzyło Tuska i dlaczego odpowiedź była aż tak stanowcza? Sygnały narastającego napięcia pojawiały się już od pewnego czasu. Teraz po raz pierwszy widać je tak wyraźnie. W tle narasta dyskusja, której konsekwencje mogą sięgać znacznie dalej, niż sugeruje sam incydent.

Karol Nawrocki
07.11.2025 18:38 Karol Nawrocki odpowiada Tuskowi. "Premier nie jest królem"

Na linii Pałac Prezydencki - Kancelaria Premiera wybuchł kolejny poważny konflikt. Prezydent Karol Nawrocki odmówił podpisania nominacji oficerskich dla funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego, co wywołało ostrą reakcję Donalda Tuska.

Radosław Sikorski, Donald Tusk
01.11.2025 21:18 Sikorski czy Tusk? Polacy ocenili, kogo woleliby w roli premiera

Czy szef polskiej dyplomacji, Radosław Sikorski, mógłby zastąpić Donalda Tuska na stanowisku premiera? To pytanie, które ostatnio rozpaliło polską scenę polityczną, zyskało swoją odpowiedź w najnowszym sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski. Wyniki wskazują, że opinia publiczna jest w tej sprawie głęboko podzielona.

Donald Tusk
31.07.2025 11:08 Koniec prac komisji badającej wpływy Rosji. Donald Tusk podjął pilną decyzję

W czwartek oficjalnie zakończyła działalność komisja ds. badania wpływów rosyjskich i białoruskich. To efekt decyzji premiera Donalda Tuska, która – jak zaznaczył minister Maciej Berek, była „z góry założonym etapem prac komisji”. Co oznacza rozwiązanie tego gremium i co stanie się z jego raportami?

Donald Tusk
18.07.2025 21:14 PiS zawiadomiło prokuraturę ws. Tuska. Chodzi o "fałszerstwo" dotyczące wyborów

W piątkowe popołudnie Polskę obiegły zaskakujące informacje. Prawo i Sprawiedliwość postanowiło złożyć zawiadomienie do prokuratury w sprawie Donalda Tuska i innych funkcjonariuszy publicznych. 

Donald Tusk, Tomasz Sakiewicz
27.06.2025 08:01 Donald Tusk zakpił z TV Republika. Nie obyło się bez przytyku w kierunku Sakiewicza

Telewizja Republika od pewnego czasu sugeruje, że Donald Tusk “planuje przewrót”. Z tego powodu szef stacji Tomasz Sakiewicz wzywa widzów do działania. Teraz premier postanowił zareagować na te komentarze w prześmiewczy i uszczypliwy sposób. Oto co zdecydował się przekazać.

Donald Tusk
04.06.2025 11:34 RMF: Kluczowa funkcja ciągle nieobsadzona. Sprzeciw miał wyrazić sam Donald Tusk

W poniedziałek odbyło się pilne spotkanie liderów koalicji rządzącej po wygranej Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich. W trakcie rozmów, mimo apeli części polityków, zapadła decyzja o nieobsadzeniu jednej z kluczowych funkcji w rządzie.

Donald Tusk
11.03.2025 15:02 Nawet 100 tysięcy osób rocznie. Donald Tusk ujawnił szczegóły ćwiczeń wojskowych

Już wkrótce w Polsce może dojść do jednej z największych transformacji w obszarze bezpieczeństwa i obronności. Władze zapowiadają szeroko zakrojone działania, które mają wpłynąć na tysiące obywateli. Szczegóły projektu są jeszcze dopracowywane, ale kierunek jest jasny. Skala przedsięwzięcia ma być bezprecedensowa. Szczegóły ujawnił premier Donald Tusk.

Samochód, mechanik, pieniądze
14.11.2024 19:44 Nowa cena za badanie techniczne dla kierowców. Padły konkretne kwoty

Poznaliśmy możliwą nową cenę za obowiązkowe badania techniczne samochodu. Propozycja od ekspertów Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP trafiła do rządu. Wielu kierowców nie będzie jednak zadowolonych takim obrotem spraw. Zdradzamy, ile trzeba będzie już wkrótce zapłacić oraz z czego wynikają te zmiany.

Donald Tusk
10.11.2024 15:34 Donald Tusk trafił do szpitala. Przeszedł "zabieg medyczny"

Centrum Informacyjne Rządu poinformowało w niedzielę po południu, że premier Donald Tusk przeszedł zabieg medyczny. W komunikacie podkreślono, że szef rządu wróci do pełnienia obowiązków służbowych w środę. Tusk prawdopodobnie nie weźmie zatem udziału w obchodach jutrzejszego Święta Niepodległości. 

zegar zmiana czasu
24.09.2024 14:32 Zmiana czasu z letniego na zimowy, wtedy przestawimy zegarki. Jest kluczowa data

Przejście z czasu letniego na zimowy wypadnie już niedługo. Zegarki zostaną przestawione z godziny 3 na 2, dzięki czemu będziemy mogli cieszyć się dłuższym snem. Tymczasem przyszłość tego zwyczaju wciąż stoi pod znakiem zapytania. Ze strony polskiego rządu padła nawet ważna data w tej kwestii. 

Andrzej Zybertowicz
29.06.2024 12:21 Doradca prezydenta Dudy odwołany. Jest pismo od Tuska

Prof. Andrzej Zybertowicz został odwołany z rady Krajowej Szkoły Administracji Publicznej (KSAP). Doradca prezydenta poinformował o decyzji premiera Donalda Tuska w mediach społecznościowych, załączając zdjęcie pisma. – Pan premier Tusk nie pozwala mi o sobie zapomnieć – dodał prof. Zybertowicz.

Donald Tusk
07.06.2024 13:27 Donald Tusk wygłosił oświadczenie ws. wydarzeń przy granicy. Spłynęła lawina krytyki

Premier Donald Tusk wystąpił w piątek ze specjalnym oświadczeniem w związku z ostatnimi wydarzeniami, jakie miały miejsce na granicy polsko-białoruskiej. Szef rządu przekazał m.in. decyzję o odwołania prokuratora Tomasza Janeczka. Jego wystąpienie spotkało się z lawiną krytycznych komentarzy, głównie ze strony opozycji.

zamach na premiera Słowacji
15.05.2024 19:11 Premier Słowacji został postrzelony. Ujawniono, kim jest sprawca

Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony po wyjazdowym posiedzeniu rządu w miejscowości Handlova. Polityk jest "w stanie zagrażającym życiu". Sprawcą zamachu miał być 71-letni pisarz.

Robert Fico
15.05.2024 17:36 Premier Słowacji postrzelony. Jest nagranie z miejsca zdarzenia

Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony w środę 15 maja podczas wyjazdowego posiedzenia rządu. Jak przekazano, stan polityka jest zagrażający życiu. W mediach pojawiły się nagrania z miejsca zdarzenia.

Donald Tusk
15.05.2024 16:30 Premier Słowacji postrzelony. Jest reakcja Donalda Tuska

W środę po godzinie 15.00 media obiegła wstrząsająca informacja o postrzeleniu słowackiego premiera Roberta Fico. Do zdarzenia odnieśli się już polscy i zagraniczni politycy. Dramatyczne doniesienia komentuje m.in. premier Donald Tusk, szef MSZ Radosław Sikorski, a także przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen czy kanclerz Niemiec Olaf Scholz.

Robert Fico
15.05.2024 15:29 Premier Słowacji postrzelony po posiedzeniu rządu

Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony po wyjazdowym posiedzeniu słowackiego rządu w miejscowości Handlova pod Bratysławą - informują media. Policja zatrzymała napastnika. Stan słowackiego szefa rządu określany jest jako bardzo poważny.

Donald Tusk, policja, straż pożarna
13.04.2024 22:16 Nieznana substancja przed kancelarią premiera. Zatrzymano 34-letniego mężczyznę

Przed Kancelarią Premiera w Warszawie wylana została nieznana substancja. Na miejscu natychmiast pojawiły się służby, w tym specjaliści z jednostki chemicznej. W związku ze zdarzeniem zatrzymano jedną osobę.

krzysztof gawkowski
30.03.2024 18:46 Skandal na cmentarzu. Oblali farbą grób ojca Gawkowskiego

Rodzina wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego doznała przykrej sytuacji. Jego matka zalała się łzami po tym, jak odkryła, że ktoś oblał czarną farbą grób ojca polityka na cmentarzu w Wołominie. ”Kiedy polityka wchodzi na cmentarze, upadają wszelkie wartości. Rodzi się przekonanie, że natura człowieka jest straszna” – komentował w rozmowie z PAP.

Donald Tusk
12.01.2024 20:27 Donald Tusk: "Państwo będzie działało zgodnie z wyrokami sądów"

Premier Donald Tusk udzielił w piątek 12 stycznia swojego pierwszego wywiadu od zaprzysiężenia nowego rządu. W godzinnej rozmowie z mediami Tusk skomentował m.in. wczorajszą decyzję prezydenta Andrzeja Dudy w sprawie zatrzymanych polityków PiS: Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika. Odniósł się również do zapowiedzi, które padały w kampanii wyborczej m.in. w kwestii aborcji.

Donald Tusk
23.12.2023 13:33 Donald Tusk zwrócił się do wszystkich Polaków. Wygłosił specjalne przemówienie

Donald Tusk złożył świąteczne życzenia. Premier z okazji Bożego Narodzenia zwrócił się do wszystkich Polaków z konkretnym przesłaniem. - To najlepszy czas, aby poczuć się znowu wspólnotą - słyszymy w specjalnym nagraniu. Szef rządu koalicyjnego złożył również obietnicę.

Donald Tusk
12.12.2023 08:26 Donald Tusk nowym premierem. Jest reakcja światowych liderów, ważny głos z USA

W poniedziałek 11 grudnia wieczorem Sejm wybrał nowego premiera RP, którym został Donald Tusk. Chwilę po tej decyzji, w mediach pojawiły się dziesiątki gratulacji ze strony nie tylko polskich polityków, ale także światowych liderów. Po północy pojawił się również komentarz od władz USA.

Bejamin Netanjahu
15.07.2023 19:47 Premier Izraela Benjamin Netanjahu przebywa w szpitalu. Pilna hospitalizacja wynikiem fali upałów?

Niepokojące doniesienia z Izraela. Jak poinformowały tamtejsze media, do szpitala trafił premier kraju, Benjamin Netanjahu. Z informacji przekazanych przez zagraniczne agencje wynika, że pilna hospitalizacja była spowodowana silnym odwodnieniem organizmu polityka. Powodem takiego stanu rzeczy mają być wielodniowe upały panujące na Bliskim Wschodzie. 

pilne
12.06.2023 11:05 Nie żyje Silvio Berlusconi, były premier Włoch i skandalista

Jak podaje gazeta "Corriere della Sera", zmarł były premier Włoch - Silvio Berlusconi. Miał 86 lat. Informację potwierdziła również włoska agencja prasowa ANSA. Polityk w piątek ponownie trafił do szpitala w Mediolanie, gdzie miał przejść zaplanowane badania w związku z chorobą. Przypomnijmy, że Berlusconi od pewnego czasu zmagał się z przewlekłą białaczką.

Mateusz Morawiecki
24.04.2023 10:09 Sensacyjne doniesienia ws. siostry Mateusza Morawieckiego. Pracowała na fikcyjnym etacie?

Dziennikarze Gazety Wyborczej donoszą, że siostra Mateusza Morawieckiego była zatrudniona na “fikcyjnym etacie”. Anna Morawiecka pracowała w referacie, który, zgodnie z informacjami Najwyższej Izby Kontroli, nawet nie istniał. Siostra premiera napisała w oświadczeniu, że to "szukanie sensacji".

ochrona japonia
15.04.2023 08:54 Atak na premiera Japonii w czasie przemówienia. Było słychać eksplozję

Chwile grozy podczas przemówienia premiera Japonii. Fumio Kishida w pewnym momencie musiał paść na ziemię, a wokół zaroiło się od ochroniarzy. Media ustaliły, iż bez trudu dało się usłyszeć dźwięk, który przypominał wybuch.