Wyszukaj w serwisie
Goniec.pl > Premier

Premier

Premier – co to za funkcja? 

Premier to jedna z najważniejszych funkcji publicznych w systemie politycznym demokratycznego społeczeństwa. Jego nazwa wzięła się od łacińskiego sformułowania „primus”, czyli „pierwszy”, odnosząc się do jego nadrzędnej roli względem pozostałych ministrów. Premier powołuje ministrów, stoi na czele utworzonego przez siebie rządu, kieruje jego pracami i ponosi odpowiedzialność za skutki jego działań. Na tę chwilę premierem Polski jest Mateusz Morawiecki, jednak w wyniku wyborów parlamentarnych 2023, stan ten może ulec zmianie.

Premier stanowi funkcję, która obecna jest także w systemach politycznych innych krajów. Różnić się on może jednak nazwą, a nawet kompetencjami. Dla przykładu, w Niemczech i Austrii jest to kanclerz, w Wielkiej Brytanii Pierwszy Minister („Prime Minister”), a Minister Stanu w krajach skandynawskich. W Polsce bardziej oficjalną nazwą opisywanego stanowiska jest Prezes Rady Ministrów.

Obowiązki i uprawnienia na stanowisku premiera

Podstawę prawną regulującą kompetencje premiera stanowi szereg ustaw, z których najistotniejszą jest oczywiście Konstytucja RP. Do pozostałych źródeł prawa w tym zakresie należy Ustawa o Radzie Ministrów, Ustawa o kontroli administracji rządowej, Ustawa o finansach publicznych, Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie, oraz częściowo Ustawa o służbie cywilnej.

Wyżej wzmiankowane ustawy w zasadzie jedynie dopełniają obowiązki i kompetencje wzmiankowane w Konstytucji RP. Zgodnie z nią, Premier RP powołuje rząd, reprezentuje go i kieruje jego pracami – poprzez koordynację i kontrolę działań ministrów, a także zapewniając im możliwości wykonywania pracy oraz określając sposoby jej wykonywania.

Ponadto, premier nadzoruje pracę samorządów terytorialnych w granicach określanych przez ustawę i pełni funkcję zwierzchnika pracowników administracji rządowej. W wielu kwestiach jest także zobligowany do reprezentowania Polski na arenie międzynarodowej.

Kto będzie nowym premierem? Kiedy nowy rząd?

Choć wybory parlamentarne 2023 zakończyły się de facto zwycięstwem partii rządzącej (Prawo i Sprawiedliwość) to zdecydowanie większą liczbę mandatów ma sojusz partii przedstawiających się jako opozycja demokratyczna. W jej skład wchodzi Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga, PSL i Nowa Lewica. Kto w takiej sytuacji będzie nowym premierem?

Polski ustrój zakłada wyłonienie nowego składu rządu (a więc również nowego premiera) w maksymalnie trzech krokach. Pierwszym z nich jest inicjatyw prezydenta, który desygnuje premiera wedle własnego uznania. Zgodnie z tradycją jest nim lider partii która wygrała w wyborach, lub inna istotna dla tej partii osoba. Wobec tego Andrzej Duda postanowił powierzyć misję utworzenia rządu dotychczasowemu premierowi, Mateuszowi Morawieckiemu, choć z matematycznego punktu widzenia nie ma on szans na utworzenie rządu.

Jeżeli nowy rząd Mateusza Morawieckiego nie otrzyma od Sejmu wotum zaufania, wówczas to Sejm wybierze nowego kandydata na premiera. Wedle wszelkich zapowiedzi, w takiej sytuacji nowym szefem rządu zostanie Donald Tusk.

Pokaż więcej

Donald Tusk
10.11.2024 15:34 Donald Tusk trafił do szpitala. Przeszedł "zabieg medyczny"

Centrum Informacyjne Rządu poinformowało w niedzielę po południu, że premier Donald Tusk przeszedł zabieg medyczny. W komunikacie podkreślono, że szef rządu wróci do pełnienia obowiązków służbowych w środę. Tusk prawdopodobnie nie weźmie zatem udziału w obchodach jutrzejszego Święta Niepodległości. 

Donald Tusk
15.10.2024 22:19 Pilna wiadomość dla tysięcy Polaków. Zmiana dzisiaj o północy

Wraz z wtorkiem, 15 października, upływa 30-dniowy termin obowiązywania stanu klęski żywiołowej, który został wprowadzony rozporządzeniem z 16 września. W planach rządu znajduje się także uchylenie drugiego z rozporządzeń, które weszło w życie później. W środę przestaną istnieć obszary objęte stanem klęski żywiołowej. 

zegar zmiana czasu
24.09.2024 14:32 Zmiana czasu z letniego na zimowy, wtedy przestawimy zegarki. Jest kluczowa data

Przejście z czasu letniego na zimowy wypadnie już niedługo. Zegarki zostaną przestawione z godziny 3 na 2, dzięki czemu będziemy mogli cieszyć się dłuższym snem. Tymczasem przyszłość tego zwyczaju wciąż stoi pod znakiem zapytania. Ze strony polskiego rządu padła nawet ważna data w tej kwestii. 

Mateusz Morawiecki
23.09.2024 13:18 Mateusz Morawiecki pogrążony w żałobie. "Wielka wyrwa w sercu"

Mateusz Morawiecki przekazał w mediach społecznościowych smutną informację, odeszła bliska mu osoba. Były premier pożegnał działacza opozycji antykomunistycznej i Solidarności oraz Solidarności Walczącej, Romana Zwiercana. – Śmierć Romka Zwiercana jest wielką wyrwą w sercach nas wszystkich, którzy go znali – napisał.

Mateusz Morawiecki, Donald Tusk, Jarosław Kaczyński, Leszek Miller, Beata Szydło
23.08.2024 13:18 Zapytaliśmy AI, kto był najlepszym premierem. Ani Tusk, ani Morawiecki, ani Kaczyński

Donald Tusk, Jarosław Kaczyński, a może Beata Szydło? Dysputa w temacie tego, kto był najlepszym polskim premierem jest bardzo żywa i rozpala wiele Polek i Polaków. A co na ten temat “sądzi” sztuczna inteligencja? Który z polityków pełniący tę prestiżową funkcję według niej był najlepszym?

Andrzej Zybertowicz
29.06.2024 12:21 Doradca prezydenta Dudy odwołany. Jest pismo od Tuska

Prof. Andrzej Zybertowicz został odwołany z rady Krajowej Szkoły Administracji Publicznej (KSAP). Doradca prezydenta poinformował o decyzji premiera Donalda Tuska w mediach społecznościowych, załączając zdjęcie pisma. – Pan premier Tusk nie pozwala mi o sobie zapomnieć – dodał prof. Zybertowicz.

Donald Tusk
07.06.2024 13:27 Donald Tusk wygłosił oświadczenie ws. wydarzeń przy granicy. Spłynęła lawina krytyki

Premier Donald Tusk wystąpił w piątek ze specjalnym oświadczeniem w związku z ostatnimi wydarzeniami, jakie miały miejsce na granicy polsko-białoruskiej. Szef rządu przekazał m.in. decyzję o odwołania prokuratora Tomasza Janeczka. Jego wystąpienie spotkało się z lawiną krytycznych komentarzy, głównie ze strony opozycji.

Robert Fico
05.06.2024 20:40 Premier Słowacji zabrał głos po raz pierwszy od zamachu. "Ostrzegam"

W sieci opublikowano pierwsze oświadczenie premiera Słowacji od czasu zamachu na niego, do którego doszło w połowie maja. Robert Fico wystąpił na nagraniu zatytułowanym ”Wybaczam i ostrzegam”. "Nie ma powodu, by sądzić, że był to atak samotnego szaleńca" – stwierdził.

Donald Tusk
16.05.2024 20:09 Donald Tusk pokazał przerażający wpis internauty. "Wizja Polski"

Zamach na premiera Słowacji Roberta Fico wstrząsnął Europejczykami. W nawiązaniu do wydarzeń z 15 maja Donald Tusk pokazał w mediach społecznościowych wymierzony w niego wpis. ”Duże tego było wczoraj” – skomentował zatrważającą wiadomość premier.

ratownicy medyczni
16.05.2024 08:20 Nowe informacje o stanie zdrowia premiera Słowacji. Syn zamachowca zabrał głos

Są nowe informacje na temat stanu zdrowia premiera Słowacji. Robert Fico został trzykrotnie postrzelony podczas środowego posiedzenia rządu w Handlovej. Media podają, że po wielogodzinnej operacji polityka wprowadzono w stan śpiączki farmakologicznej. Podczas gdy trwa walka o jego życie, na jaw wychodzą kolejne fakty na temat podejrzanego o zamach 71-latka.

zamach na premiera Słowacji
15.05.2024 19:11 Premier Słowacji został postrzelony. Ujawniono, kim jest sprawca

Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony po wyjazdowym posiedzeniu rządu w miejscowości Handlova. Polityk jest "w stanie zagrażającym życiu". Sprawcą zamachu miał być 71-letni pisarz.

Robert Fico
15.05.2024 17:36 Premier Słowacji postrzelony. Jest nagranie z miejsca zdarzenia

Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony w środę 15 maja podczas wyjazdowego posiedzenia rządu. Jak przekazano, stan polityka jest zagrażający życiu. W mediach pojawiły się nagrania z miejsca zdarzenia.

strzelanina
15.05.2024 17:05 Zamach na premiera Słowacji. Dramatyczna relacja świadków

Dramatyczne doniesienia ze Słowacji. Premier Robert Fico został postrzelony w środę po południu, tuż po wyjazdowym posiedzeniu rządu. Świadkowie zdarzenia przekazali słowackim mediom relacje ze strzelaniny. Jeden z mężczyzn informuje, że widział krwawe obrażenia, jakich doznał Fico. 

Donald Tusk
15.05.2024 16:30 Premier Słowacji postrzelony. Jest reakcja Donalda Tuska

W środę po godzinie 15.00 media obiegła wstrząsająca informacja o postrzeleniu słowackiego premiera Roberta Fico. Do zdarzenia odnieśli się już polscy i zagraniczni politycy. Dramatyczne doniesienia komentuje m.in. premier Donald Tusk, szef MSZ Radosław Sikorski, a także przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen czy kanclerz Niemiec Olaf Scholz.

Robert Fico
15.05.2024 15:29 Premier Słowacji postrzelony po posiedzeniu rządu

Premier Słowacji Robert Fico został postrzelony po wyjazdowym posiedzeniu słowackiego rządu w miejscowości Handlova pod Bratysławą - informują media. Policja zatrzymała napastnika. Stan słowackiego szefa rządu określany jest jako bardzo poważny.

Donald Tusk, policja, straż pożarna
13.04.2024 22:16 Nieznana substancja przed kancelarią premiera. Zatrzymano 34-letniego mężczyznę

Przed Kancelarią Premiera w Warszawie wylana została nieznana substancja. Na miejscu natychmiast pojawiły się służby, w tym specjaliści z jednostki chemicznej. W związku ze zdarzeniem zatrzymano jedną osobę.

krzysztof gawkowski
30.03.2024 18:46 Skandal na cmentarzu. Oblali farbą grób ojca Gawkowskiego

Rodzina wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego doznała przykrej sytuacji. Jego matka zalała się łzami po tym, jak odkryła, że ktoś oblał czarną farbą grób ojca polityka na cmentarzu w Wołominie. ”Kiedy polityka wchodzi na cmentarze, upadają wszelkie wartości. Rodzi się przekonanie, że natura człowieka jest straszna” – komentował w rozmowie z PAP.

Donald Tusk
08.03.2024 19:29 Książulo sprawdził, jak karmią u Donalda Tuska. Ceny w Kancelarii Premiera zdumiewają

Jak karmią w Kancelarii Premiera? Znany youtuber "Książulo" postanowił to sprawdzić. Popularny twórca niedawno testował m.in. jedzenie sejmowe. Tym razem na tapet wziął kuchnię w Kancelarii Donalda Tuska. Ceny mocno go zaskoczyły. 

Donald Tusk
12.01.2024 20:27 Donald Tusk: "Państwo będzie działało zgodnie z wyrokami sądów"

Premier Donald Tusk udzielił w piątek 12 stycznia swojego pierwszego wywiadu od zaprzysiężenia nowego rządu. W godzinnej rozmowie z mediami Tusk skomentował m.in. wczorajszą decyzję prezydenta Andrzeja Dudy w sprawie zatrzymanych polityków PiS: Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika. Odniósł się również do zapowiedzi, które padały w kampanii wyborczej m.in. w kwestii aborcji.

Joanna Dunikowska-Paź
11.01.2024 20:38 Wielkie zaskoczenie w "19.30". Widzowie oniemieli, nagle usłyszeli kultową piosenkę

Spore zaskoczenie w “19.30” w TVP. Widzowie Telewizji Polskiej w materiale na temat polityka z Francji nagle zobaczyli na ekranie twarz byłego premiera. Dziennikarze wypomnieli mu wiek, a następnie włączyli fragment piosenki Kazika. Nie był to typowy reportaż.

Donald Tusk
23.12.2023 13:33 Donald Tusk zwrócił się do wszystkich Polaków. Wygłosił specjalne przemówienie

Donald Tusk złożył świąteczne życzenia. Premier z okazji Bożego Narodzenia zwrócił się do wszystkich Polaków z konkretnym przesłaniem. - To najlepszy czas, aby poczuć się znowu wspólnotą - słyszymy w specjalnym nagraniu. Szef rządu koalicyjnego złożył również obietnicę.

donald tusk sejm polityk
19.12.2023 14:16 Pilna konferencja Donalda Tuska i ministra finansów. Wiadomo, co z pieniędzmi na obietnice

Donald Tusk na konferencji prasowej z ministrem finansów potwierdził, że pieniędzy na obietnice wyborcze nie zabraknie. Tak samo na wypłaty 800+, a także trzynastej i czternastej emerytury. Szef rządu poinformował również o dymisji Jacka Kurskiego z Banku Światowego.

donald tusk
13.12.2023 22:58 Pierwsze zarządzenie premiera Donalda Tuska. Wiemy czego dotyczy

W Monitorze Polski pojawiła się informacja o pierwszym zarządzeniu nowo zaprzysiężonego premiera. Donald Tusk powołał Międzyresortowy Zespół do sprawy przywracania praworządności oraz porządku konstytucyjnego

Donald Tusk
12.12.2023 08:26 Donald Tusk nowym premierem. Jest reakcja światowych liderów, ważny głos z USA

W poniedziałek 11 grudnia wieczorem Sejm wybrał nowego premiera RP, którym został Donald Tusk. Chwilę po tej decyzji, w mediach pojawiły się dziesiątki gratulacji ze strony nie tylko polskich polityków, ale także światowych liderów. Po północy pojawił się również komentarz od władz USA.

Morawiecki Tusk
18.10.2023 12:34 Już wiadomo, kto będzie premierem? Posłanka powiedziała za dużo

Ustalono już, kto zostanie premierem w nowej kadencji Sejmu? Podczas wywiadu w Radiu Zet Małgorzata Kidawa-Błońska mogła powiedzieć za dużo. Wicemarszałek Sejmu zdradziła tajemnicę opozycji? -  Rozmowy partnerów się zaczynają - powiedziała.

Bejamin Netanjahu
15.07.2023 19:47 Premier Izraela Benjamin Netanjahu przebywa w szpitalu. Pilna hospitalizacja wynikiem fali upałów?

Niepokojące doniesienia z Izraela. Jak poinformowały tamtejsze media, do szpitala trafił premier kraju, Benjamin Netanjahu. Z informacji przekazanych przez zagraniczne agencje wynika, że pilna hospitalizacja była spowodowana silnym odwodnieniem organizmu polityka. Powodem takiego stanu rzeczy mają być wielodniowe upały panujące na Bliskim Wschodzie. 

pilne
12.06.2023 11:05 Nie żyje Silvio Berlusconi, były premier Włoch i skandalista

Jak podaje gazeta "Corriere della Sera", zmarł były premier Włoch - Silvio Berlusconi. Miał 86 lat. Informację potwierdziła również włoska agencja prasowa ANSA. Polityk w piątek ponownie trafił do szpitala w Mediolanie, gdzie miał przejść zaplanowane badania w związku z chorobą. Przypomnijmy, że Berlusconi od pewnego czasu zmagał się z przewlekłą białaczką.

Mateusz Morawiecki
01.06.2023 14:08 Rząd chce wydłużyć wakacje kredytowe, ale nie dla wszystkich. Premier Morawiecki ujawnia

Dobra wiadomość dla kredytobiorców. Najprawdopodobniej będą mogli nadal korzystać z wakacji kredytowych. Zdradził to premier Mateusz Morawiecki w rozmowie z tygodnikiem Wprost. - Pobieranie 500+ nie jest obowiązkiem. Sam ze względu na swoją sytuację finansową zrezygnowałem z 500+. A jeśli już mówimy o kryteriach dochodowych, to rozważamy przedłużenie wakacji kredytowych o kolejne pół roku lub nawet o rok” – wyznaje premier.