Jest nowa lista lektur szkolnych. Zabraknie kluczowych tytułów

Wynik konsultacji i oczekiwań

Celem wprowadzonych zmian jest uszczuplenie obowiązkowego zakresu nauczania. Poprzedzały je konsultacje z nauczycielami i specjalistami oraz rodzicami. W efekcie materiał szkolny będzie ograniczony o około 20 procent. 

Robimy wyłącznie redukcję o 20 proc. Po długich dyskusjach z polonistami, z praktykami, po wysłuchaniach publicznych, spotkaniach, konsultacjach i prekonsultacjach. Decyzja jest taka, że część lektur przesuwamy do czytania we fragmentach, żeby niekoniecznie młodzież musiała przeczytać 100 proc., ale z dobrym nauczycielem przerobią, zrozumieją i polubią czytanie – zapowiadała Barbara Nowacka

Szkoła podstawowa

Z listy lektur obowiązkowych dla uczniów podstawówek zniknie między innymi ”W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza. Młodzi czytelnicy nie będą też już musieli zapoznawać się z treścią ”Katarynki” Bolesława Prusa oraz ”W pamiętniku Zofii Bobrówny” Juliusza Słowackiego. 

Zrezygnowano głównie z tych treści, które są nadmiarowe na danym etapie edukacyjnym, niemożliwe lub bardzo trudne do zrealizowania w praktyce szkolnej. Zwrócono większą uwagę na rozwijanie umiejętności praktycznych zamiast wiedzy teoretycznej lub encyklopedycznej oraz na korzystanie w procesie nauczania – uczenia się z cyfrowych narzędzi oraz zasobów edukacyjnych dostępnych w Internecie – czytamy na stronie ministerstwa edukacji

Uczniowie klas IV-VI będą musieli przeczytać w całości: 

● Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa;
● Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks);
● Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa;
● Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni;
● John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem.
Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie:
● René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
● Ignacy Krasicki, wybrane bajki;
● Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wybrane fragmenty);
● Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego;
● wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie;
● Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie;
● wybrane podania i legendy polskie;
● wybrane baśnie polskie i europejskie;
● wybrane wiersze: Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego, oraz pieśni patriotyczne (w tym Rota Marii Konopnickiej).

Lektury obowiązkowe dla klas VII-VIII:

● Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
● Aleksander Fredro, Zemsta;
● Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec;
● Adam Mickiewicz, Dziady część II;
● Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
● Juliusz Słowacki, Balladyna.
● Fragmenty ”Pana Tadeusza”, ”Quo Vadis”, ”Syzyfowych prac”

Krótkie utwory literackie poznawane w całości, utwory literackie poznawane we fragmentach i utwory poetyckie:

● Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, treny VII i VIII;
● Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Świtezianka, Pan Tadeusz (księgi: I, II, IV, X, XI, XII);
● Sławomir Mrożek, Artysta;
● Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Quo vadis (fragmenty);
● Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (fragmenty);
● wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, oraz aforyzmy Stanisława Jerzego Leca.

Liceum

Z listy licealnych lektur znikają takie pozycje jak ”Gloria Victis” Elizy Orzeszkowej, ”Rozdziobią nas kruki, wrony…” Stefana Żeromskiego i ”Z legend dawnego Egiptu” Bolesława Prusa. Sienkiewiczowski ”Potop” będzie poznawany jedynie we fragmentach. Z listy lektur znikają również pozycje Jacka Dukaja. Licealiści nie przeczytają również ”Romea i Julii” Williama Shakespeare’a, ”Kroniki polskiej” Galla Anonima i ”Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza. 

Lektury obowiązkowe dla poziomu podstawowego, liceum, utwory poznawane w całości:

● Jan Parandowski, Mitologia, część I: Grecja;
● Sofokles, Antygona;
● William Szekspir, Makbet;
● Molier, Skąpiec;
● Adam Mickiewicz, Dziady cz. III;
● Bolesław Prus, Lalka;
● Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
● Stanisław Wyspiański, Wesele;
● Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
● Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
● Albert Camus, Dżuma;
● George Orwell, Rok 1984;
● Sławomir Mrożek, Tango.

Krótkie utwory i utwory poznawane we fragmentach:

● Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
● Homer, Iliada (fragmenty);
● wybrane utwory polskiego średniowiecza, w tym: Lament świętokrzyski (fragmenty), Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty); 4) Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
● Ignacy Krasicki, wybrana satyra;
● Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym Romantyczność;
● Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty);
● Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty);
● Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty)
● Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu;
● Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty);
● Marek Nowakowski, Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
● Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
● Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
● Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty).

Poezja:

● Horacy, wybrane utwory;
● Bogurodzica;
● Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; tren IX, X, XI; 4) wybrane wiersze poetów epoki baroku;
● Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny;
● Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
● wybrane wiersze: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Mirona Białoszewskiego, Józefa Czechowicza, Zbigniewa Herberta, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Cypriana Kamila Norwida, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Haliny Poświatowskiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Wisławy Szymborskiej, Juliana Tuwima 

Kiedy zmiany wchodzą w życie?

Nowa uszczuplona podstawa programowa będzie obowiązywać na początku w okresie przejściowym od roku szkolnego 2024/2025. Całkowicie nowa podstawa programowa do szkół podstawowych wejdzie w życie za dwa lata – we wrześniu 2026 roku. Do szkół ponadpodstawowych trafi natomiast we wrześniu 2028 roku.