Jak zwiększyć wysokość emerytury? Warto uważnie przejrzeć dokumenty

Chcesz wyższą emeryturę? Koniecznie sprawdź swoje dokumenty

Wszystkie osoby, które były aktywne zawodowo przed wejściem w życie reformy emerytalnej (1 stycznia 1999 r.), powinny dokładnie przeanalizować swoją historię ubezpieczeniową. Wtedy bowiem składki na ubezpieczenie społeczne nie były rejestrowane na indywidualnym koncie jak obecnie. Informacje o stażu pracy czy wysokości wynagrodzenia były gromadzone głównie w dokumentacji papierowej.

Z tego powodu w latach 90. łatwo było o pomyłki lub niedopatrzenia - dokumenty mogły zaginąć, zostać nieprzekazane przez zakład pracy albo zawierać niepełne dane. W konsekwencji część okresów składkowych lub nieskładkowych nie została uwzględniona przy obliczaniu kapitału początkowego i wysokości emerytury. Właśnie te nieudokumentowane okresy mogą teraz stać się podstawą do wystąpienia do ZUS z wnioskiem o ponowne przeliczenie świadczenia.

Warto pamiętać, że emerytura może zostać podwyższona także dzięki zeznaniom świadków, jeśli nie mamy dokumentów potwierdzających zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia. Zeznania takie rozpatrywane są indywidualnie, ale stanowią dopuszczalny dowód w postępowaniu przed ZUS.

Jak ZUS oblicza wysokość emerytury?

Wysokość emerytury ustala się według precyzyjnie określonej metodologii. Dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które osiągnęły wiek emerytalny (kobiety - 60 lat, mężczyźni - 65 lat), podstawę obliczenia stanowi suma trzech składników:

• Zwaloryzowane składki na ubezpieczenie emerytalne, zapisane na indywidualnym koncie w ZUS.
• Zwaloryzowany kapitał początkowy, czyli wartość składek z okresów pracy przed 1999 rokiem, ustalona na podstawie dokumentów lub zeznań świadków.
• Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS, np. przeniesione z OFE.

Suma tych kwot dzielona jest przez średnie dalsze trwanie życia, czyli prognozowaną liczbę miesięcy pobierania emerytury w momencie przejścia na świadczenie. Tablice średniego dalszego trwania życia ogłasza co roku Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

Przykładowo w ogłoszonych w marcu 2025 r. tablicach średnie dalsze trwanie życia osoby 65-letniej wynosi 220 miesięcy, co oznacza, że ZUS podzieli podstawę obliczenia przez tę liczbę. Im później przechodzimy na emeryturę, tym mniejsza liczba miesięcy w tablicach, co automatycznie zwiększa wysokość świadczenia.

Okresy składkowe i nieskładkowe - co warto udowodnić i jak?

Kluczowym czynnikiem decydującym o wysokości emerytury jest staż pracy, czyli suma okresów składkowych i nieskładkowych.

• Okresy składkowe to przede wszystkim lata pracy zawodowej, prowadzenia działalności gospodarczej czy służby wojskowej - wszystkie, za które odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne.
• Okresy nieskładkowe to czas pobierania zasiłku chorobowego, opieki nad dzieckiem, studiów dziennych czy pobierania świadczeń rehabilitacyjnych. Te okresy nie mogą jednak przekroczyć jednej trzeciej okresów składkowych.

W przypadku braku dokumentów (np. świadectw pracy, zaświadczeń płacowych) można powołać się na zeznania dwóch świadków. Ich oświadczenia muszą zawierać:

• okres zatrudnienia
• stanowisko
• przybliżone wynagrodzenie (jeśli to możliwe)

ZUS każdą sprawę analizuje indywidualnie i w razie potrzeby wzywa do uzupełnienia braków. Dlatego osoby, które planują taki wniosek, powinny jak najwcześniej zebrać dokumenty i dowody.

Kiedy i jak złożyć wniosek o przeliczenie emerytury?

Wniosek o ponowne przeliczenie emerytury można złożyć w każdej chwili, nie ma ustawowego terminu. Jeśli ZUS przyjmie nowe dowody, świadczenie zostanie podwyższone od miesiąca złożenia wniosku. Co ważne, nie ma możliwości wyrównania świadczeń wstecz - podwyżka obowiązuje tylko na przyszłość.
Wniosek można złożyć:

• osobiście w placówce ZUS
• drogą pocztową
• elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS)

Do wniosku należy dołączyć dokumenty lub dane świadków. ZUS ma 60 dni na wydanie decyzji.

Eksperci doradzają, by nie spieszyć się z przechodzeniem na emeryturę w pierwszym możliwym terminie. Każdy rok dłuższej aktywności zawodowej zwiększa kapitał zgromadzony na koncie i zmniejsza średnie dalsze trwanie życia używane w kalkulacji, co w praktyce oznacza wyższe świadczenie.

Na co jeszcze uważać? Dodatkowe wskazówki dla seniorów

Osoby przechodzące na emeryturę powinny pamiętać, że w polskim systemie obowiązuje minimalna gwarantowana emerytura - od marca 2025 r. wynosi ona 1878,91 zł brutto miesięcznie. Aby ją otrzymać, kobieta musi mieć co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna - 25 lat. Jeśli staż jest krótszy, świadczenie zostanie obliczone wyłącznie na podstawie zgromadzonego kapitału i może być niższe od tej kwoty.

Dodatkowo warto wiedzieć, że od 1999 roku wszystkie składki są zapisywane na indywidualnym koncie, co zmniejsza ryzyko błędów w przyszłości. Jednak osoby, które pracowały wcześniej, powinny szczególnie skrupulatnie przejrzeć swoją dokumentację - to właśnie one najczęściej znajdują "brakujące" lata w historii ubezpieczeniowej.