Modernizacja w Polsce. Pełczyńska-Nałęcz: 800 mln zł na pożyczki na cyfryzację i energooszczędność
Polska gospodarka stoi w obliczu konieczności przyspieszenia procesów modernizacyjnych, aby utrzymać konkurencyjność na rynkach europejskich. Kluczowym wyzwaniem dla przedsiębiorstw pozostaje pozyskanie kapitału na kosztowne inwestycje w nowe technologie oraz zrównoważony rozwój. W odpowiedzi na te potrzeby uruchamiany jest dedykowany mechanizm wsparcia, który ma na celu zniwelowanie barier finansowych i stymulowanie rozwoju innowacji w sektorze małych, średnich oraz dużych firm.
Struktura i finansowanie nowego mechanizmu wsparcia
Za operacyjne zarządzanie i dystrybucję środków w ramach nowo powołanego instrumentu, noszącego nazwę Fundusz Transformacji Cyfrowej i Przyjaznej dla Środowiska, odpowiada Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Kapitał zasilający ten program pochodzi z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021-2027, co stanowi bezpośredni element unijnego finansowania, przy czym Minister Pełczyńska-Nałęcz zwróciła uwagę, że jest to rozwiązanie nowatorskie, niespotykane dotychczas w krajowym systemie wsparcia.
Analizując budżet przedsięwzięcia, należy wskazać, że całkowita pula dostępnych środków wynosi 800 milionów złotych, a wsparcie będzie udzielane beneficjentom wyłącznie w formie zwrotnej, czyli pożyczek. Odbiorcami tych funduszy mogą być polskie przedsiębiorstwa o zróżnicowanej skali działalności, obejmujące zarówno podmioty małe i średnie, jak i duże firmy.
Celem strategicznym inicjatywy jest wzmocnienie pozycji rynkowej rodzimego biznesu. Jak wskazała minister funduszy: «Ten fundusz, który uruchamiamy dzisiaj (...) to mechanizm, który ma wesprzeć polskie przedsiębiorstwa we wdrażaniu technologii, w adaptacji nowych rozwiązań, takich rozwiązań, które (...)spowodują, że te przedsiębiorstwa będą mogły skutecznie, efektywnie konkurować na arenie międzynarodowej».
Parametry finansowe i zakres przedmiotowy inwestycji
Katalog celów inwestycyjnych jest szeroki i obejmuje działania z zakresu cyfryzacji, zielonych technologii oraz poprawy efektywności energetycznej, co w praktyce oznacza możliwość finansowania procesów produkcyjnych minimalizujących wpływ na środowisko czy wykorzystania odpadów. Równocześnie środki mogą zostać przeznaczone na zaawansowane wdrożenia cyfrowe w zarządzaniu produkcją, w tym wykorzystanie sztucznej inteligencji i robotyzacji, przy czym dopuszczalne jest łączenie obu tych obszarów – transformacji cyfrowej i ekologicznej – w ramach jednej umowy pożyczkowej.
Z perspektywy finansowej kluczowym parametrem jest dostępna kwota wsparcia, która mieści się w przedziale od 2,5 do 15 milionów złotych dla firm z sektora MŚP oraz dużych przedsiębiorstw. Istotnym elementem zachęcającym do inwestycji jest wbudowany mechanizm umorzeniowy, który pozwala przedsiębiorcom na redukcję zobowiązania o 15 procent kwoty pożyczki.
Uzasadnienie dla tak skonstruowanej oferty opiera się na analizie trendów rynkowych, gdyż p.o. prezesa PARP podkreślił rosnące zapotrzebowanie konsumentów na produkty o mniejszym oddziaływaniu na środowisko. Jednocześnie wskazano na luki technologiczne, co obrazują słowa p.o. prezesa agencji: «Ta robotyzacja jest niezwykle ważna, ponieważ tu polskie przedsiębiorstwa pozostają dość daleko w tyle za przedsiębiorstwami z innych krajów Unii Europejskiej», a Sebastian Rynkiewicz zwrócił uwagę na istotną rolę możliwości umarzania części kapitału.
Harmonogram wdrożenia i mechanizmy operacyjne
Proces uruchamiania funduszu rozpoczął się od przekazania środków przez Ministerstwo do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która następnie jest zobligowana do przeprowadzenia procedury przetargowej w celu wyłonienia pośredników finansowych bezpośrednio udzielających wsparcia.
W kwestii terminów, Krzysztof Gulda poinformował, że oferta powinna być dostępna dla przedsiębiorców w perspektywie kilku miesięcy, natomiast fizyczna wypłata pierwszych pożyczek planowana jest na połowę 2026 roku.
System został zaprojektowany z uwzględnieniem płynności finansowej firm, dlatego przewidziano dwuletnią karencję w spłacie, co oznacza brak obciążeń kapitałowych przez pierwsze 24 miesiące trwania umowy. Co więcej, Sebastian Rynkiewicz zaznaczył, że środki te mają charakter odnawialny – kapitał zwrócony przez jednych przedsiębiorców powróci do systemu, by finansować kolejne inwestycje.
Przewidywane efekty modernizacji technologicznej
Zgodnie z oceną Krzysztofa Guldy, równoczesna transformacja w obszarze cyfrowym i ekologicznym stanowi niezbędny warunek dla realnego zwiększenia konkurencyjności polskich podmiotów gospodarczych.
Eksperci rynkowi, w tym Sebastian Rynkiewicz, wskazują na konkretne korzyści operacyjne, twierdząc, że cyfryzacja procesów produkcyjnych umożliwi lepszą integrację i nadzór, co bezpośrednio przełoży się na optymalizację całej produkcji. Równocześnie wdrożenie tych rozwiązań ma przynieść wymierne efekty proekologiczne, takie jak redukcja ilości generowanych odpadów oraz zmniejszenie zużycia energii w zakładach przemysłowych.
Podsumowując znaczenie nowego instrumentu, prezes Klastra Evoluma ocenił, że jest to rozwiązanie wyczekiwane przez rynek, które ułatwi realizację projektów kapitałochłonnych i kosztochłonnych, stanowiących często barierę rozwoju dla wielu firm.
Źródło: PAP