Rak szyjki macicy nie wybiera, ale Ty masz wybór

Mniejsze ryzyko zachorowania

Wyobraź sobie dwie przyjaciółki: Anię i Kasię. W tym samym wieku: 45 lat. Po studiach i w stałym związku. Obie są szczęśliwymi matkami. Mieszkają w mieście. Mają pracę na etacie i podobne życiowe doświadczenia. Są zdrowe i regularnie odwiedzają ginekologa (a nie wszystkie kobiety to robią).

Należą też do 27 proc. kobiet, które wykonują badania cytologiczne. Z względu na wykształcenie i zamieszkanie również są w grupie, która o to dba (cytologii poddaje się 84% kobiet z wyższym wykształceniem i tylko 26% z niższym oraz 67% z miast i 57% z obszarów wiejskich).

W podejściu do swojego zdrowia intymnego obie przyjaciółki różni tylko to, że Ania wybiera cytologię klasyczną, a Kasia jej nowszą wersję – cytologię na podłożu płynnym (LBC). W rezultacie – u Kasi ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy jest znacznie mniejsze, ponieważ szanse na wczesne wykrycie zagrażających zmian rosną aż o 64%.

W Polsce codziennie 10 kobiet słyszy diagnozę “rak szyjki macicy”, 5 z nich umiera. Każdego roku ten nowotwór wykrywany jest u ok. 3000 kobiet, a kończy się śmiercią dla 1700. To jedne z najwyższych wskaźników zachorowań i zgonów w Europie. Dlaczego tak jest? Polki nie badają się regularnie. Mamy czy babcie, które rzadko bywają u ginekologa, nie dają dobrego przykładu swoim córkom i wnuczkom.

Aż 40 proc. nowo diagnozowanych nowotworów raka szyjki macicy jest wykrywanych w zaawansowanym stadium, kiedy szansa na wyleczenie jest niemal zerowa. Można tego uniknąć i nigdy nie zachorować. To jeden z nielicznych nowotworów, przed którym da się skutecznie bronić dzięki odpowiedniej profilaktyce. 

Obejrzyj nowy odcinek programu “Goniec zdrowie!”

Co trzeba zrobić?

Regularnie wykonuj cytologię płynną. Daje ona pewność, że stany przedrakowe lub rak szyjki macicy zostaną wykryte we wczesnym stadium, wtedy są prawie w 100% wyleczalne. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca wykonywanie cytologii płynnej (LBC) co 1-3 lata, a w przypadku cytologii klasycznej co roku lub po 30. roku życia wykonywanie cytologii LBC wraz z genotypowaniem HPV. Cytologia płynna wraz z genotypowaniem HPV powinna być wykonywana co 3-5 lat.

Nie odkładaj badań na później. Wiele chorób ginekologicznych “nie boli”, a niepokojące objawy pojawiają się dopiero wtedy, kiedy na leczenie może być za późno.

Ach, ten seks…

Za rozwój raka szyjki macicy odpowiada wirus brodawczaka ludzkiego: HPV. Związek między nim i tym nowotworem jest co najmniej 10 razy silniejszy niż związek palenia papierosów i raka płuc. Na zarażenie się HPV jest narażony każdy, kto prowadzi życie seksualne, ponieważ wirus przenosi się właśnie tą drogą. Jest to również najczęstsza z infekcji przenoszonych drogą płciową. Istnieją dane wskazujące, że ponad połowa populacji aktywnej seksualnie jest narażona na ryzyko infekcji wirusem HPV co najmniej raz w życiu.

W większości przypadków układ odpornościowy potrafi zwalczyć taką infekcję. Ale nawet krótkotrwała obecność wirusów HPV w drogach rodnych kobiety może powodować okresowe zmiany w komórkach szyjki macicy. Jeśli zakażenie zostanie wywołane typami wirusa, które są najbardziej onkogenne, np. 16 i 18, i nie zostanie wdrożone właściwe postępowanie diagnostyczno-lecznicze, zmiany komórkowe mogą przekształcić się w przednowotworowe. Gdy i na tym etapie nie wdroży się leczenia, mogą przejść w inwazyjną formę raka – mówi dr n. med. Zenon Płachta, lekarz ginekolog z Medicover
Nie każde zarażenie się HPV spowoduje raka, ale lepiej trzymać rękę na plusie i regularnie wykonywać cytologię płynną – najlepiej w skojarzeniu z testem na HPV. Dzięki temu możesz zredukować niemal do zera ryzyko rozwoju raka szyjki macicy.

Stały związek nie chroni

Im większa liczba partnerów seksualnych, tym wyższe ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Ale to nie znaczy, że jeśli jesteś w wieloletnim, monogamicznym związku lub od dawna nie miałaś kontaktów seksualnych, możesz być spokojna. 

Prawdopodobieństwo rozwoju tego nowotworu w większym stopniu zależy od tego, ilu partnerów miała kobieta w ciągu całego życia, niż od tego, czy ostatnio współżyła z nowo poznaną osobą. W okresie okołomenopauzalnym zmniejsza się odporność, więc łatwiej o infekcję HPV, a układowi immunologicznemu trudniej ją zwalczyć – podkreśla mgr Magdalena Szczygieł, 
Specjalistka ds. Położnictwa z Medicover.

Co dodatkowo zwiększa ryzyko zarażenia się HPV, rozwoju infekcji i raka szyjki macicy? Nie bagatelizuj problemu, zwłaszcza gdy: 

• wcześnie rozpoczęłaś współżycie, 
• paliłaś lub nadal palisz,  
• stosowałaś lub stosujesz antykoncepcje hormonalną, 
• masz osłabioną odporność (w związku z infekcją HIV lub przyjmowaniem leków).

Czynniki sprzyjające to także: większa liczba porodów, niski poziom higieny osobistej, opryszczka narządów płciowych (wirus HSV2), niewłaściwa dieta (uboga w witaminy A i C) i obecność nowotworu w rodzinie. 

Im szybciej zostaną zauważone pierwsze objawy wskazujące na to, że w szyjce macicy może rozwinąć się nowotwór, tym bardziej rosną szanse, że uda się go w pełni pokonać – dodaje dr n. med. Zenon Płachta, lekarz ginekolog z Medicover

Właśnie dlatego, nawet jeśli nie znajdujesz siebie w grupie podwyższonego ryzyka, zbadaj się, aby jak najwcześniej wykryć infekcję HPV i ewentualne zmiany. Wybierz cytologię płynną (LBC). z jednoczesnym oznaczeniem HPV.
 

Badanie, które ratuje życie

Cytologia na podłożu płynnym (LBC), inaczej cytologia cienkowarstwowa lub cytologia jednowarstwowa, to innowacyjne badanie i bardzo czuły test. Wychwyci nawet najmniejsze nieprawidłowości w obrębie szyjki macicy. W porównaniu z cytologią klasyczną daje dokładniejszy, bardziej wiarygodny wynik. 

Dlaczego cytologia płynna (LBC) jest lepsza?

• Wykrywa o 64% więcej zmian wysokiego ryzyka, co w początkowych etapach choroby daje możliwość 100% wyleczenia.
• Pozwala na zbadanie 100% pobranego materiału biologicznego – a cytologia klasyczna tylko 35% - więc zabezpiecza przed sytuacją, w której wiele groźnych zmian może zostać niezauważonych.
• Wyraźnie zmniejsza liczbę fałszywych wyników: i fałszywie dodatnich, i fałszywie ujemnych – co jest kluczowe przy diagnozie i pozwala niektórym kobietom odetchnąć z ulgą, a u innych – wprowadzić leczenie.
• Umożliwia wykorzystanie próbki do dalszych badań, jeśli zachodzi taka potrzeba, np. do genotypowania HPV, gdy stwierdzono, że zakażenie tym wirusem występuje i zalecane jest określenie, czy jest to typ wywołujący raka.  

Poza tym cytologia płynna została uznana za najskuteczniejszą metodę badania skriningowego (przesiewowego) zapobiegającego rozwojowi raka szyjki macicy. Cytologię płynną zaleca się wszystkim kobietom w wieku rozrodczym, a także nastolatkom, które rozpoczęły współżycie – w ciągu 3 lat od pierwszego kontaktu seksualnego. Kobiety nieaktywne seksualnie powinny wykonać ją po raz pierwszy nie później niż w 25. roku życia.

Jak wygląda badanie cytologii płynnej i czym różni się od cytologii klasycznej?

Sposób pobrania materiału do badania jest identyczny: w obu przypadkach ginekolog lub położna pobiera specjalną szczoteczką wymaz z tarczy i kanału szyjki macicy. Natomiast sposób przechowywania pobranego materiału i jest zupełnie inny. Przy cytologii klasycznej część pobranego materiału (ok. 1/3) trafia na zabezpieczone szkiełko mikroskopowe i tak jest przekazywana do laboratorium. Przy cytologii płynnej 100% pobranego materiału umieszcza się w pojemniku ze specjalnym płynem, który zapobiega uszkodzeniu komórek i ich wysychaniu. To sprzyja właściwej ocenie mikroskopowej i ogranicza ryzyko błędu. Potem materiał z pojemnika z płynem przenoszony jest na specjalny filtr i oczyszczany z elementów mogących zaburzać wynik badania. Właśnie dlatego jest on dokładniejszy.

Zbadaj się: 20% taniej

Kiedy ostatnio robiłaś cytologię? Jeśli nie byłaś na badaniu w ciągu ostatnich 3 lat, już dziś zapisz się na wizytę. Zrób to także wtedy, gdy wykonywałaś już cytologię płynną, ale było to 5 lat temu. Obecnie w Centrach Medicover obowiązuje PROMOCJA na cytologię płynną – oszczędzasz aż 20%.  Wejdź na sklep.medicover.pl