Pokazano, jak wyglądają Polskie schrony. Rząd tak przygotował Polaków

Mapa schronów – jak sprawdzić, gdzie się schronić?

Podstawowym narzędziem dla obywateli jest oficjalna mapa schronów udostępniona przez Państwową Straż Pożarną. Aplikacja "SCHRONY" dostępna jest pod adresem schrony straz.gov.pl. Działa ona na komputerach i urządzeniach mobilnych, pozwalając wyszukać najbliższe miejsce schronienia po wpisaniu adresu i wybraniu promienia poszukiwań.Mapa wyróżnia trzy główne kategorie obiektów:

Schrony: Budowle ochronne o konstrukcji zamkniętej i hermetycznej, wyposażone w urządzenia filtrowentylacyjne. Stanowią one najwyższy poziom ochrony.

Ukrycia: Budowle ochronne o konstrukcji niehermetycznej, które zapewniają ochronę przed bezpośrednimi skutkami eksplozji i odłamkami.

Miejsca doraźnego schronienia (MDS): Obiekty, takie jak piwnice czy podziemne parkingi, przystosowane do tymczasowego ukrycia ludzi. To najliczniejsza, ale też oferująca najniższy poziom bezpieczeństwa kategoria obiektów.

Ile jest schronów w Polsce? Liczby a rzeczywistość

Według danych z inwentaryzacji przeprowadzonej przez Państwową Straż Pożarną, w Polsce znajduje się łącznie 234 735 obiektów mogących pełnić funkcję schronienia. Teoretycznie mogą one pomieścić nawet około 49 milionów osób, jednak te ogólne statystyki kryją istotne problemy.

Kluczowe liczby dla polskich schronów (2025 r.)

Kategoria obiektu Liczba obiektów Pojemność (szacunkowa) Poziom ochrony
Miejsca doraźnego schronienia (MDS) 224 113  ~40 milionów?  Podstawowy (piwnice, parkingi) 
Ukrycia 8 719  ~8 milionów?  Średni (ochrona przed odłamkami) 
Schrony (hermetyczne) 1 903  ~1 milion?  Wysoki (hermetyczne, z filtrowentylacją) 
Niestety, tylko 3,78% populacji Polski ma szansę na schronienie w odpowiednio zabezpieczonych obiektach (schronach i ukryciach). Większość osób musiałaby korzystać z miejsc doraźnego schronienia, które nie gwarantują długoterminowego bezpieczeństwa. Co więcej, stan na 5 września 2025 roku wskazywał, że na 3971 obiektów zgłoszonych przez samorządy jako potencjalne miejsca schronienia, tylko 947 daje szansę na uznanie za schrony, przy czym żaden nie spełnia wszystkich wymaganych funkcji.

Głównym wyzwaniem jest zły stan techniczny i przestarzała infrastruktura. Wiele schronów pochodzi z czasów zimnej wojny i nie posiada odpowiednich zabezpieczeń, np. nowoczesnych systemów filtrowentylacji . Kolejnym problemem był brak klarownych przepisów, który uniemożliwiał samorządom budowę nowych i modernizację istniejących obiektów. Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej weszła w życie 1 stycznia 2025 roku, jednak wciąż brakuje części aktów wykonawczych, m.in. dotyczących warunków technicznych dla nowo budowanych schronów.

Rządowy Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej (OLiOC) na lata 2025-2026 ma na celu zmianę tej sytuacji. Na ten cel samorządy otrzymały blisko 5 miliardów złotych. Środki te są przeznaczone m.in. na remonty i modernizację budowli ochronnych, z dotacjami sięgającymi nawet 100% kosztów inwestycji. Priorytetowo traktowane są obszary objęte programem „Tarcza Wschód” oraz miasta wskazane przez wojewodów. Do 12 września 2025 roku organy zleciły niemal 4 tysiące sprawdzeń obiektów, z czego przeprowadzono już ponad 2 tysiące wizytacji.

Schron przydomowy – czy to rozwiązanie?

W obliczu niedostatku publicznej infrastruktury, jedną z rozważanych opcji jest budowa schronów przydomowych. Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad liberalizacją prawa budowlanego, która ma umożliwić budowę przydomowych schronów do 35 m² bez pozwolenia na budowę (dla posiadaczy domów jednorodzinnych).

Koszt takiej inwestycji jest jednak znaczny. Budowa nowego schronu to wydatek rzędu co najmniej 200 tysięcy złotych, podczas gdy adaptacja istniejącej piwnicy kosztuje około 50-60 tysięcy złotych. Jest to więc rozwiązanie dla wąskiej grupy osób, które chcą i mogą wziąć odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo we własne ręce.

Mimo że od wybuchu wojny w Ukrainie minęły cztery lata, a polskie władze uruchomiły ambitny program finansowania ochrony cywilnej, stan polskich schronów w dalszym ciągu nie gwarantuje bezpieczeństwa większości obywateli. Chociaż istnieje oficjalna mapa ułatwiająca lokalizację miejsc schronienia, a samorządy rozpoczęły żmudny proces inwentaryzacji i modernizacji, to realna poprawa wymaga czasu.

Dopóki nie powstaną niezbędne rozporządzenia i nie zostaną zrealizowane inwestycje współfinansowane z programu OLiOC, ochrona ludności cywilnej przed ewentualnym atakiem powietrznym pozostaje wielkim wyzwaniem i najsłabszym ogniwem systemu bezpieczeństwa Polski.