Rząd szykuje zmiany ws. wcześniejszej emerytury. Ci Polacy będą pracować krócej
Wcześniejsza emerytura przysługuje osobom, których zawód jest dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym. Lista takich stanowisk jest ściśle określona. Przejście w tryb spoczynku — możliwe po 20 latach pracy. Trwają prace nad projektem nowej ustawy, który może być przełomem w tzw. emeryturach pomostowych.
Wcześniejsze emerytury przysługują wielu Polakom
Wcześniejsze emerytury przysługują na mocy zasad, które weszły w życie 1 października 2017 roku. Do pobierania świadczeń standardowo upoważnione są kobiety, które ukończyły 60. rok życia i mężczyźni, którzy ukończyli 65. rok życia. Są jednak pewne wyjątki — wielu Polaków wcale nie musi spełniać kryterium wiekowego.
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych zawiera spis zawodów, których wykonywanie uprawnia do wcześniejszej emerytury. Na liście znaleźli się m.in. rybacy, hutnicy, ratownicy górscy, górnicy i funkcjonariusze służb mundurowych.
Emerytura pomostowa ma charakter przejściowy i wypłacana jest z Funduszu Emerytur Pomostowych. Tak jak inne świadczenia, podlega waloryzacji. Jest równa kwocie najniższej emerytury.
Zasady przyznawania emerytur pomostowych
By przejść na wcześniejszą emeryturę, na ogół trzeba ukończyć 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn. Od tej reguły są jednak wyjątki — akrobatki i kaskaderki mogą pobierać świadczenie od 40. urodzin. Wymagany staż pracy różni się w zależności od pełnionych obowiązków. Zwykle jest to 15 lat. Najkrócej, bo 10 lat, muszą pracować ratownicy górscy.
Konieczne jest posiadanie określonego stażu ubezpieczeniowego, wynoszącego 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn. Składają się na niego okresy składkowe i nieskładkowe, przy czym okresy nieskładkowe nie mogą stanowić więcej niż 1/3 okresów składkowych.
Emerytury pomostowe przysługują tylko osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 roku i wykonującym pracę o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach po 31 grudnia 2008 roku.
By przejść na wcześniejszą emeryturę, należy złożyć wniosek EPOM do ZUS-u, załączając zaświadczenie o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Niezbędne jest także okazanie dokumentów potrzebnych do ustalenia kapitału początkowego. Elektroniczny wniosek może zostać złożony najwcześniej w miesiącu, w którym wnioskodawca spełni ostatni warunek otrzymywania emerytury pomostowej.
ZOBACZ TAKŻE: Zacznie się 1 marca. Nadchodzą duże zmiany dla emerytów
Rząd zapowiada miany we wcześniejszych emeryturach
W lutym 2025 roku senackie Komisje Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Kultury i Środków Przekazu, a także Ustawodawcza skierowały do drugiego czytania projekt ustawy dotyczący emerytur dla tancerzy zawodowych. Na mocny nowych przepisów tancerki miałyby zyskiwać prawo do emerytur pomostowych w wieku 40 lat, a tancerze — w wieku 45 lat, pod warunkiem że przepracowały lub przepracowali przynajmniej 20 lat.
Do stażu pracy miałyby wliczać się okresy zatrudnienia w instytucjach kultury na umowie zlecenie. Senator Marek Borowski z Koalicji Obywatelskiej, zaproponował, by wysokość emerytury tancerzy nie była niższa niż minimalna emerytura obowiązująca w systemie powszechnym. Halina Bieda z KO z kolei zgłosiła konieczność zmiany nazwy świadczenia – zamiast "emerytura tancerza baletowego" miałaby być to "emerytura tancerza zawodowego".
Obecnie tancerki są uprawnione do emerytury po 60. urodzinach, a tancerze — po 65. urodzinach. W przypadku emerytury pomostowej jest to kolejno 50. i 55. rok życia. Po drugim czytaniu projekt trafi do Sejmu.
