Konta Polaków pod lupą skarbówki. Trudno uwierzyć, na co zwraca uwagę
Z początkiem lipca 2022 roku wprowadzono zmiany, które dały urzędom skarbowym nowe uprawnienia. Dzięki nim fiskus zyskał możliwość sięgania po dane bankowe nie tylko w przypadku osób podejrzewanych o przestępstwa skarbowe, ale również zwykłych obywateli. To wywołuje liczne kontrowersje i pytania o granice ingerencji w prywatność Polaków.
Skarbówka prześwietla konta Polaków
Od pewnego czasu w Polsce coraz więcej mówi się o kwestiach związanych z nadzorem nad finansami obywateli. Temat ten budzi duże emocje, zwłaszcza w kontekście zmian przepisów, które dały urzędnikom nowe narzędzia do monitorowania sytuacji majątkowej osób fizycznych. Dla wielu to krok w stronę większej transparentności, dla innych - sygnał, że granica między kontrolą a inwigilacją zaczyna się zacierać.
Niektórzy eksperci zwracają uwagę, że zmiany te mogą mieć daleko idące konsekwencje, wpływając nie tylko na przedsiębiorców, ale i zwykłych obywateli. Pojawiają się pytania o granice ingerencji instytucji państwowych oraz o to, jak nowe regulacje będą stosowane w praktyce. Warto więc przyjrzeć się bliżej, jakie działania w tym zakresie podjęto w ostatnich miesiącach i co to oznacza dla przeciętnego podatnika.
Nowe przepisy i ich konsekwencje
Jak podaje serwis wyborcza.biz, w okresie od 1 lipca 2022 r. do 31 marca 2024 r. urzędy skarbowe wystąpiły do banków z ponad 3,5 tysiąca żądań uchylenia tajemnicy bankowej. Oznacza to, że skarbówka coraz częściej kontroluje finanse Polaków, sprawdzając m.in.:
- liczbę i rodzaj posiadanych rachunków bankowych,
- obroty i saldo kont,
- historię transakcji oraz ich nadawców i odbiorców
- zawarte umowy kredytowe i pożyczkowe wraz z informacją o ich zabezpieczeniach,
- umowy depozytowe i dostęp do skrytek sejfowych.
Eksperci zwracają uwagę, że takie działania mogą budzić wątpliwości prawne.
Skala dokonywanych blokad rachunków czy inwigilowania ich bez podstawy prawnej w Polsce jest ewenementem w Europie - zauważył w rozmowie z money.pl Paweł Nejman, ekspert podatkowy Admiral Tax.
Wzrost liczby zapytań skarbówki
Jak podał szef Krajowej Administracji Skarbowej, od 1 lipca 2022 do 31 lipca 2024 roku:
- Naczelnicy urzędów skarbowych skierowali 510 wniosków o udostępnienie informacji bankowych.
- Naczelnicy urzędów celno-skarbowych złożyli 3 598 takich wniosków.
Wcześniej podobne zapytania były kierowane wyłącznie wobec osób podejrzanych o przestępstwa skarbowe. Obecnie przepisy pozwalają urzędnikom skarbówki uzyskiwać dostęp do rachunków także tych, którzy nie są objęci żadnym postępowaniem. Wzrost liczby zapytań może budzić obawy o nadmierną ingerencję w prywatność obywateli.
Co może wzbudzić podejrzenia fiskusa?
Niektóre ruchy finansowe mogą skłonić bank do powiadomienia skarbówki. Urzędy skarbowe mogą sprawdzać transakcje, a także:
- posiadane lub współposiadane rachunki bankowe,
- pełnomocnictwa do dysponowania rachunkami,
- obroty i stany tych rachunków, w tym wpływy, obciążenia oraz ich tytuły,
- nadawców i odbiorców transakcji.
To oznacza, że fiskus może analizować wpłaty, często wykonywane przelewy, a nawet pozyskiwać informacje dotyczące wizyt lekarskich lub zakupów w aptekach.
Ministerstwo Finansów nie planuje zmian w przepisach z 2022 roku. Zapewnia, że nowo nabyte uprawnienia będą stosowane wyłącznie w uzasadnionych sytuacjach, a ich celem jest skuteczniejsze zwalczanie oszustw podatkowych. Mimo to eksperci ostrzegają, że tak szerokie uprawnienia mogą prowadzić do nadmiernej ingerencji w prywatność obywateli i potencjalnych nadużyć. Co może wzbudzić podejrzenia fiskusa?
