Muzeum Powstania Warszawskiego we wtorek poinformowało, że odeszła Jadwiga Chruściel „Kozaczek”, córka dowódcy Powstania Warszawskiego gen. Antoniego Chruściela „Montera”. Była łączniczką sztabu I Obwodu AK „Radwan” Śródmieście.
"Z przykrością informujemy, że 26 kwietnia odeszła na wieczną wartę Jadwiga Chruściel 'Kozaczek', córka dowódcy Powstania Warszawskiego gen. Antoniego Chruściela 'Montera'. Podczas Powstania służyła jako łączniczka sztabu I Obwodu AK Śródmieście. Cześć jej pamięci!" - napisano na Twitterze MPW.
Jadwiga Chruściel ("Kozaczek") urodziła się 25 czerwca 1928 r. w Stryju. Jest córką gen. Antoniego Chruściela "Montera" - komendanta Okręgu Warszawskiego AK i dowódcy Powstania Warszawskiego. Podczas Powstania służyła w stopniu strzelca jako łączniczka sztabu I Obwodu AK "Radwan" w Śródmieściu.
W trakcie wybuchu powstania miała jedynie 16 lat
Jadwiga Chruściel w swoich wypowiedziach mówiła, że najmocniejszym wspomnieniem z pierwszych dni Powstania był widok "ludzi z sąsiedztwa, którzy wyrywali płyty chodnikowe i od razu zabrali się do robienia zatorów i barykad". Mówiła, że nie pamiętała dokładnie okoliczności, w jakich przedostała się do Śródmieścia - do gmachu banku PKO, gdzie mieścił się sztab jej ojca Antoniego Chruściela ps. Monter. Jako łączniczka ukrywała się w piwnicach sztabu, by na polecenie władz wojskowych "biegać z grupką chłopców do gaszenia pożarów lub wyciągać kogoś z gruzów".
"Ciągle przybywały nowe przejścia wykopywane pod ulicami. Pamiętam też, że było polecenie władz powstańczych, żeby ludzie wieczorami wychodzili na powierzchnię i spotykali się razem przy kapliczkach. Bo Warszawa była wtedy pełna kapliczek" - wspominała.
Po upadku powstania, jako jedna z najmłodszych uczestniczek walk została umieszczona w obozie jenieckim Stalag XI B Fallingbostel, a następnie w Oflagu IX C Molsdorf. Po wyzwoleniu obozu jenieckiego przez wojska amerykańskie trafiła do ośrodka werbującego do polskiej marynarki (Pomocnicza Morska Służba Kobiet). Przez Francję i Anglię przedostała się do Szkocji, gdzie podczas nauki w gimnazjum poznała idee harcerstwa. W 1947 roku złożyła przyrzeczenie. Po przeprowadzce do Londynu prowadziła drużynę wędrowniczek "Jantar", a w 1951 roku objęła funkcję Hufcowej Hufca "Bałtyk".
Kolejny krok - Stany Zjednoczone
W 1956 r. wyemigrowała wraz z całą rodziną do USA. W Stanach Zjednoczonych włączyła się do pracy harcerskiej, prowadząc przez trzy lata Hufiec Podhale w Nowym Jorku. Od 1969 do 1973 była dwukrotnie wybrana Komendantką Chorągwi. Opracowała i wydała szereg podręczników: "Co drużynowa zuchów powinna wiedzieć", "Wędrowniczki", "Jak prowadzić drużynę harcerek", "Sprawności Harcerek", "Tropicielka". Od 1962 r. mieszkała w Nowym Jorku.
Jej ostatnie lata
W 2013 roku powróciła na stałe do Polski, jednak do samego końca utrzymywała kontakt ze swoimi wychowankami z Londynu i Nowego Jorku. "Zawsze uśmiechnięta, do końca dzielna, niezależna, wymagająca od siebie i innych" - tak wspominają ją harcerze i harcerki.
W 2018 r. została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Artykuły polecane przez redakcję Goniec.pl:
Kontrwywiad zatrzymał obywateli Rosji i Białorusi. Są podejrzani o szpiegowanie przeciwko Polsce
Pięciu żołnierzy Putina zgwałciło 14-latkę. Ukraińcy ujawnili wstrząsające informacje
Matura historia 2022. Co musisz wiedzieć, żeby zdać? Wymagania na maturę z historii
Źródło: goniec.pl